İŞ HUKUKU NEDİR ?
İş hukuku, ücret karşılığında çalışan işçi ve personellerin çalışma kurallarını belirleyen hukuk dalıdır. İşçi ve işveren ilişkilerini düzenler. İşçi ve işverenin birbirlerine karşı olan hak ve görevlerini belirler.İş hukukunda hem işçiyi hem işvereni koruyan düzenlemeler bulunmaktadır. İş hukuku, işçi ve işveren arasında çıkabilecek uyuşmazlıklar için vardır.
İş Hukukunda Arabuluculuk Nedir? Dava Şartı Arabuluculuk Nedir?
Arabululuculuk kurumu ülkemize 6325 sayılı HukukUyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ile 07.06.2012 tarihinde kabuledilmiştir. Söz konusu kanun 22.06.2012 tarihinde resmi gazetede yayımlanmışolup 22.06.2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Hukuk Uyuşmazlıklarında ArabuluculukKanunu, ihtiyari olarak başka bir deyişle başvurması tarafların tercihine bağlıolarak özel hukuk uyuşmazlıkları için getirilmiştir.
Ancak 01.01.2018 tarihinde yürürlüğegiren 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ile DAVA ŞARTI ARABULUCULUK yürürlüğegirmiştir. Dava şartı arabuluculuk 7036 sayılı Kanun'un 3.maddesinin 1'incifıkrasında şöyle düzenlenmiştir: "Kanuna, bireysel veya toplu işsözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır."
Kanun hükmünden de anlaşılacağı üzere;
İşçilik alacakları(fazla çalışma ücreti,ücret alacağı, yıllık izin ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, vbalacaklar)
İşveren alacağı(maddi tazminat, manevitazminat vb.)
Tazminatlar(kıdem tazminatı, ihbartazminatı, kötüniyet tazminatı, ayrımcılık tazminatı vb. tazminatlar)
İşe iade talepleri
yönünden iş mahkemesine dava açmadanönce ARABULUCULUĞABAŞVURMAK ŞARTTIR.
DAVA ŞARTI ARABULUCULUĞA BAŞVURULMADAN DAVAAÇILIRSA NE OLUR?
İşçilik alacakları, işveren alacakları,tazminatlar ve işe iade talepleri dava şartı arabuluculuğa başvurulmadandoğrudan dava yönüyle istenirse açılan dava, dava şartı yokluğundan usuldenreddedilecektir.
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDEN KAYNAKLANANTAZMİNAT TALEPLERİNDE DAVA ŞARTI ARABULUCULUK MEVCUT MUDUR?
7036 sayılı Kanun 3'üncü maddesinin3'üncü fıkrası bu konuda şöyle düzenlenmiştir: "İş kazası veya meslekhastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat ile bunlarla ilgili tespit, itirazve rücu davaları hakkında birinci fıkra hükmü uygulanmaz."
Kanun hükmünden anlaşılacağı üzere işkazası veya meslek hastalığından kaynaklanan tazminat taleplerindearabululucuğa başvurma zorunluluğu yoktur. İlgililer doğrudan iş mahkemesinedava açabilir.
DAVA ŞARTI ARABULUCULUĞA NASIL BAŞVURULUR?
6325 sayılı HUAK 18/A maddesinin ilgilifıkra hükümleri şöyledir:
4'üncü fıkra: "Başvuru,uyuşmazlığın konusuna göre yetkili mahkemenin bulunduğu yer arabuluculuk bürosuna, arabuluculuk bürosu kurulmayan yerlerde isegörevlendirilen yazı işleri müdürlüğüne yapılır."
5'inci fıkra: "Arabulucu,komisyon başkanlıklarına bildirilen listeden büro tarafından belirlenir. Ancaktarafların listede yer alan herhangi bir arabulucu üzerinde anlaşmaları hâlindebu arabulucu görevlendirilir."
6'ıncı fıkra: "Başvuran taraf, kendisine ve elinde bulunmasıhâlinde karşı tarafa ait her türlü iletişim bilgisini arabuluculuk bürosunaverir. Büro,tarafların resmî kayıtlarda yer alan iletişim bilgilerini araştırmaya dayetkilidir. İlgilikurum ve kuruluşlar, büro tarafından talep edilen bilgi ve belgeleri vermekleyükümlüdür."
Yine 7036 sayılı Kanun'un 3'üncümaddesinin 5'inci fıkrası hükmü de şöyledir: "Başvuru karşı tarafın, karşı taraf birden fazla isebunlardan birinin yerleşim yerindeki veya işin yapıldığı yerdeki arabuluculukbürosuna, arabuluculuk bürosu kurulmayan yerlerde ise görevlendirilen yazıişleri müdürlüğüne yapılır."
