Yalan Tanıklık Suçu-TCK.m.272
Yalan Tanıklık Suçu-TCK.m.272
Yalan tanıklık, yalancı şahitlik, yalancı tanıklık, yalan yere tanıklık veya yalan yere şahitlik suçları Türk Ceza Kanunu'nda Adliyeye Karşı İşlenen Suçlar kategorisinde düzenlenmiştir. Bu suç ile korunan hukuki değer, toplumun adil yargılanma hakkı başta olmak üzere inceleme, soruşturma makamlarının ve yargı erkinin adil ve doğru bir karar verebilmesinin sağlanmasıdır.
Yalan tanıklık suçu TCK'nın 272'inci maddesinde düzenlenmiştir.
(1) Hukuka aykırı bir fiil nedeniyle başlatılan bir soruşturma kapsamında tanık dinlemeye yetkili kişi veya kurul önünde gerçeğe aykırı olarak tanıklık yapan kimseye, dört aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir.
Suç maddesinin birinci fıkrasında, hukuka aykırı bir fiil nedeniyle başlatılan soruşturma kapsamında tanık dinlemeye yetkili olan kişi veya kurul önünde gerçekleştirilen gerçeğe aykırı olarak tanıklık yapılması suç olarak sayılmıştır. Örneğin, bir kamu kurumunda gerçekleşen disiplin soruşturması kapsamında kurum müfettişlerinin veya soruşturmaya yetkili olan görevlilerin önünde tanık olarak ifadesine başvurulan bir kişinin bir olayı BİLEREK ve İSTEYEREK gerçeğe aykırı olarak anlatması, birinci fıkra hükmünün ihlalidir.
(2) Mahkeme huzurunda ya da yemin ettirerek tanık dinlemeye kanunen yetkili kişi veya kurul önünde gerçeğe aykırı olarak tanıklık yapan kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
Suç maddesinin ikinci fıkrasında ise mahkeme huzurunda ya da yemin ettirerek tanık dinlemeye kanunen yetkili kişi veya kurul önünde gerçeğe aykırı olarak tanıklık yapması suç olarak sayılmıştır. Örneğin, iş mahkemesinde bir iş kazasının olduğu bir olayda işveren tanığı olayı görmesine ve bilmesine rağmen BİLEREK ve İSTEYEREK herhangi bir iş kazasının olmadığını, hiçbir kazanın olmadığını beyan etmesi ikinci fıkra hükmünün ihlalidir.
(3) Üç yıldan fazla hapis cezasını gerektiren bir suçun soruşturma veya kovuşturması kapsamında yalan tanıklık yapan kişi hakkında iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Suç maddesinin üçüncü fıkrasının ihlali ise sadece 3 yıldan fazla hapis cezasını gerektiren bir suçun soruşturması veya kovuşturması kapsamında BİLEREK ve İSTEYEREK yalan tanıklık yapılmasıdır. Örneğin yağma suçunun soruşturması esnasında, Cumhuriyet savcısı veya kolluk önünde tanık olarak ifadesi alınan bir kimsenin olay hakkında bilgisi olmasına rağmen BİLEREK ve İSTEYEREK gerçeğe aykırı tanıklık yapması üçüncü fıkranın ihlalidir.
(4) Aleyhine tanıklıkta bulunulan kişi ile ilgili olarak gözaltına alma ve tutuklama dışında başka bir koruma tedbiri uygulanmışsa, yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olması koşuluyla, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Dördüncü fıkra hükmü ile yalan tanıklık suçunun nitelikli hallerinden birisidir. Yalan tanıklık nedeniyle bir kişi gözaltı ve tutuklama dışında başka bir koruma tedbirine maruz kalmış ise örneğin yakalama, imza vermek suretiyle adli kontrol vb. koruma tedbirlerine maruz kalmış ise o kişi hakkında takipsizlik veya beraat kararı verilmesi halinde 272/4 hükmü uygulanır.
(5) Aleyhine tanıklıkta bulunulan kişinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde; yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olması koşuluyla; yalan tanıklık yapan kişi, ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçuna ilişkin hükümlere göre dolaylı fail olarak sorumlu tutulur.
Beşinci fıkra ile de yalan tanıklık nedeniyle bir kişi gözaltına alınmış ise veya tutuklanmış ise o kişi hakkında takipsizlik veya beraat kararı verilmesi halinde 272/5 hükmü uygulanır.
(6) Aleyhine tanıklıkta bulunulan kimsenin ağırlaştırılmış müebbet hapis veya müebbet hapis cezasına mahkûmiyeti halinde, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis cezasına; (…)(1) hükmolunur.(1)
Yalan tanıklık yapan kişinin ifadesinden ötürü bu kimse ağırlaştırılmış müebbet hapis veya müebbet hapis cezasından mahkum olması 272/6'ıncı fıkranın ihlalidir.
(7) Aleyhine tanıklıkta bulunulan kimsenin mahkûm olduğu hapis cezasının infazına başlanmış ise, altıncı fıkraya göre verilecek ceza yarısı kadar artırılır.
(8) Aleyhine tanıklıkta bulunulan kişi hakkında hapis cezası dışında adlî veya idari bir yaptırım uygulanmışsa; yalan tanıklıkta bulunan kişi, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Yalan tanıklık yapan kişinin yanal tanıklığı nedeniyle bir kimse aleyhinde hapis cezası dışında bir adli veya idari yaptırıma uygulanmış ise örneğin adli para cezasına mahkum edilmişse veya disiplin cezası almış ise 272/8'inci fıkra hükmünün ihlalidir.
TCK.m.273'üncü maddesinde ise yalan tanıklık suunda ceza verilmemesi veya azaltılmasını gerektiren haller düzenlenmiştir.
Kişinin; Kendisinin, üstsoy, altsoy, eş veya kardeşinin soruşturma ve kovuşturmaya uğramasına neden olabilecek bir hususla ilgili olarak yalan tanıklıkta bulunması, Tanıklıktan çekinme hakkı olmasına rağmen, bu hakkı kendisine hatırlatılmadan gerçeğe aykırı olarak tanıklık yapması, halinde, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.(TCK.m.273)
Kişinin bilmediği, görmediği, az bildiği, kendince bildiği veya eksik bildiği, sadece bir kısmını bildiği hususların yanlışlanması nedeniyle söz konusu suç oluşmaz. Yalan tanıklık suçunun oluşabilmesi için KAST UNSURUNUN mevcut olması gerekir. Başka bir deyişle kişi bilerek ve isteyerek gerçeğe aykırı tanıklık yapması gerekir. Örneğin, ücretini 2.500 TL olarak bildiği bir kişinin ücretini mahkeme huzurunda "2.500,00 TL alıyordu" ifadesinden sonra kişinin gerçek ücretinin 3.000,00 TL olması durumunda 2.500 TL olarak ifade veren kişi, yalan tanıklık suçunu işlemiş sayılmaz.
Yalan Tanıklık Suçu-TCK.m.272, Avukat Gizem Gül Uzun tarafından anlatılmıştır.