TAPUYA GÜVEN İLKESİ

Çok önemli bir ilkedir. Ayrıntılarını ilerleyen konularda göreceğiz. Küçük bir örnek verelim. Tapudaki bir tescil yolsuz bile olsa o tescile iyiniyetle güvenerek ayni hak kazanan 3. kişilerin kazanımını kanun koruyor. Örneğe bakacak olursak tam ehliyetsiz S ile A arasında yapılan satış sözleşmesi A mülkiyeti kazanamadı. O zaman A malik olmadığı için A'nın bu taşınmaz üzerinde tasarruf etme yetkisi de yoktur. Malik olmasa bile şeklen malik olduğu için 3. kişilerin iyiniyetini kanun koyucu koruyor. A da gidip malı Ü'ye satmış ve Ü iyiniyetli Tescilin yolsuz olduğunu ve dolayısıyla A'nın tasarruf yetkisi olmadığını bilmeden satın almış. İyi niyetli Ü

MK m. 1023 gereği anında mülkiyeti kazanıyor. Ü'ye karşı sicili düzeltme davası açılamıyor. Tapudaki tescil yolsuz bile olsa buna güvenen 3. kişiler bakımından bu tescil sonuç doğuruyor. 

MK m. 1023 : Tapu kütüğündeki tescile iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka ayni hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur. 

Ü geliyor tapuya bakıyor ve taşınmazın maliki olarak A 'yı görüyor. Çünkü S'nin adı silinmiş. Bu tescilin yolsuz olduğunu Ü bilmiyorsa yani iyiniyetliyse hakkı kazanmış oluyor. 

Tescil yolsuz bile olsa bu iyiniyetli 3. kişiler bakımından sonuç doğuruyor. Buna tescilin müspet (olumlu) hükmü (etkisi) de diyoruz. 

Normalde tasarruf yetkisi olmayan birinden ayni hak kazanamayız. Ancak yasa koyucu burada iyiniyeti korumuş. Hukukta iyiniyet her zaman korunmaz. İyiniyeti kanunun belirlediği şartlar ve çerçevede koruma altına alıyoruz. MK m. 1023 olmasaydı bu durumu koruyamazdık. Çünkü hiç kimse sahip olduğu maldan fazlasını başkasına devredemez (genel ilke). Tasarruf yetkisi olmayan birinden ayni hak kazanamazsınız. Kazanabilmeniz için yasada özel düzenleme olması gerekir. 

Tapu Siciline Güven İlkesinin Şartları

Tapu siciline güven ilkesinin uygulanabilmesi için belirli şartların gerçekleşmesi gerekir. Türk Medeni Kanunu’nun 1023. maddesinin uygulanabilmesi için “kazananın üçüncü kişi olması”, “üçüncü kişinin sicildeki yolsuz bir tescile dayanmış olması”, “üçüncü kişinin bir aynî hak kazanmış olması”, “üçüncü kişinin aynî hakkı iyi niyetle kazanmış olması” ve “üçüncü kişinin kazanımında tasarruf yetkisi dışında diğer geçerlilik unsurlarının mevcut olması” şartlarının varlığı aranır (Sirmen. A.L., Eşya Hukuku, Ankara 2017, s.196-201).

Tapu siciline güven ilkesinin şartları şunlardır: 

Tapu siciline dayanılarak bir kazanım gerekir.

Tescil ile gerçek durumun birbirinden farklı olması gerekir.

Mülkiyet veya başka bir ayni hak kazanımı söz konusu olmalıdır.

İyi niyet gereklidir

Üçüncü kişinin kazanımında tasarruf yetkisi dışında diğer geçerlilik unsurlarının mevcut olması

kaynak .ERCİYES ÜNİVERSİTESİ DERS NOTLARI