KONUT DOKUNULMAZLIĞININ İHLALİ SUÇU
1-Konut dokunulmazlığının ihlali nedir?
Bir kimsenin konutuna malikinin rızasına aykırıolarak girmek bu suçu oluşturur. Ancak yalnızca maliki rızasına aykırı olarakgirmek değil RIZA İLE GİRMİŞ OLSA BİLE MALİKİNİN İSTEĞİNE RAĞMEN ORADAN ÇIKMAMAda bu suçu oluşturur.
Yani sadece bir konuta rıza dışı girmek bu suçuoluşturmaz. Aynı zamanda rıza ile girilen konutta malik istemediği halde kalmakda bu suçu oluşturur.
Mesela bir eve girdiniz. Malik sizi kovduğu halde oevde kalmaya devam ediyorsanız konut dokunulmazlığının ihlali suçunu işlemişolursunuz.
2-Cezakanununda yer alan bu düzenlemenin dayanağı nedir?
Ceza kanununda yer alan bu düzenlemenin dayanağı Anayasadankaynaklanmaktadır.
Zira Anayasanın 21.maddesi der ki; KİMSENİN KONUTUNADOKUNULAMAZ.
3-Konutdokunulmazlığının ihlali suçu işleyen kişiler neyi ihlal etmiş olurlar?
Kişiler kendilerini yuvalarında güvende hissetmekisterler. Kişiler evlerinde aileleri ile birlikte huzur ve sükun içinde yaşamakisterler.
Ancak kişilerin konutuna rıza dışı girilir isekişiler kendilerini güvende hissetmezler. Konutuna rıza dışı girilen kişileringüven duyguları ihlal edilmiş olur.
Bireyler konutlarında güven, huzur ve sükuniçerisinde yaşamalıdır. Kişilerin bu hakkı Anayasa ile de güvence altına alınmıştır.
4-Konutdokunulmazlığının ihlali suçunun faili kim olabilir?
Bu suçun faili herkes olabilir. Suçun failibakımından herhangi bir özellik aranmaz.
5-Eşlerbirbirlerine karşı konut dokunulmazlığının ihlali suçunu işleyebilirler mi?
Mesela eşlerden biri sinirlendiği bir an diğerinievden kovdu diyelim. Bu durumda konut dokunulmazlığının ihlali suçu işlenmişolmaz. Aynı konutta yaşayan yani ikamet adresi aynı olan kişiler birbirlerinekarşı bu suçu işleyemezler.
Ancak altını çizerek belirtmek gerekir ki eşlerarasında UZAKLAŞTIRMA kararı var ise konut dokunulmazlığının ihlali suçuişlenmiş olur.
Uzaklaştırma kararı var ise eşlerden biri diğerininkonutuna gelemez.
6-Konutdokunulmazlığının ihlali suçunun mağduru kimdir?
Bu suçun mağduru konutuna rızası dışında girilenkimselerdir.
7-Konutdokunulmazlığının ihlali suçunun konusu nedir?
Bu suçun konusu konut ve eklentilerdir.
8-Konutnedir?
Konut kavramının klasik bir tanımı bulunmamaktadır.
Yargıtay konut kavramını dar ve geniş olarakyorumlamıştır.
Dar anlamda konut; kişinin yattığı, kalktığı,dinlendiği, yediği, içtiği evdir.
Geniş anlamda konut; bireyin kendi faaliyetinetahsis ettiği her yerdir.
Devamlı ve geçici olarak yerleşmeye ve barınmayamüsait her yer konut olabilir. Kıstas alınması gereken bireyin yaşamsalfaaliyetlerini devam ettirebiliyor olmasıdır.
Konut denilince aklımıza yalnızca ikametgahgelmemelidir. Devamlı ya da geçici olarak kişinin barınma ihtiyacını karşılayanher yer konut kabul edilebilir.
9-Konutdenilince akla taşınmaz mı gelmelidir?
Konut denilince akla sadece taşınmaz gelmemelidir.Yukarıda da değindiğimiz üzere yaşam faaliyetlerin gerçekleştirilebilir olduğuher yer konut olabilir.
10-Kiracınıntahliye etmesi nedeniyle boş olan bir eve girilmesi durumunda konutdokunulmazlığının ihlali suçu işlenmiş olur mu?
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun oluşabilmesiiçin sadece konuta girmiş olmak yetmez. Aynı zamanda kişilerin huzur, sükun vegüven duygularının da ihlal edilmiş olması gerekir.
Boş olan bir evde kişinin güven duygusu nasılsarsılmış olabilir?
Bu mümkün değildir.
Dolayısıyla boş olan bir eve girilmesi durumundakonut dokunulmazlığının ihlali suçu işlenmiş olmaz.
Yargıtayın görüşü bu yöndedir.
11-Konut eklentisi ne anlama gelmektedir?
Bir yerin eklenti olup olmadığının değerlendirilmesi noktasında kıstas alınması gereken soru şudur: Ben bu konuta rıza dışı girdiğim zaman kişiler rahatsızolacak mı? Bu yere giriş halinde konutta bulunan kişilerin huzur ve sükunu bozuluyor mu?Kendilerini güvende hissetmiyorlar mı?
Eklenti; konut veya benzeri yapıların kullanışamaçlarından herhangi birini tamamlayan yapılardır.
Eklentiye örnek olarak bahçe avlusu, balkon,kömürlük, odunluk gibi örnekler verilebilir. Kiler, garaj, balkon, depo, ahır,bahçe vs vs eklentidir.
Eklenti konuta bağlıdır ve konum olarak da konumaçok yakındır. Genellikle konutun bitişiğinde olmaktadır.
Yargıtay’ın bir yerin eklenti sayılıp sayılmayacağıkonusunda kıstası : Konutta oturanların huzur ve sükununun bozulduğu yerlereklenti sayılmaktadır.
12-Apartman merdivenleri eklenti sayılır mı?
Ceza Genel Kurulu apartman merdivenlerini de eklentikabul etmiştir. Apartman kapısının açık olması apartmanın genel mahalsayılmasını gerektirmez.
13-Açıkbir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan işyerive eklentisi nedir?
İşyeri dokunulmazlığının ihlali ile konut dokunulmazlığınınihlalini birbirinden ayırt etmek gerekmektedir. Zaten iki suç konu itibariylebirbirinden farklıdır.
İşyeri olmasının şartı geçici bir süre için dahiolsa söz konusu yerin bir iş için tahsis edilmiş olması gerekir. Ancak işyerisayılması için kazanç elde etme amacının olması şart değildir. Kazanç elde etmeamacı olmasa bile sanatsal ya da bilimsel bir faaliyet yürütülüyor olsa dahiişyeri kabul edilebilir.
14-Konutdokunulmazlığının ihlali suçunda eylemin niteliği nedir?
Başkasının konutuna rızası dışında girmek icraiancak çıkmamak ise ihmali bir eylemdir.
15-Konutdokunulmazlığının ihlali suçunun oluşabilmesi için kapı aralığından kişinin tümvücudu ile konuta girmiş olması şart mıdır?
Kapı aralığından kol, bacak, baş konuta girmiş isesuç teşebbüs aşamasında kalmış olur. Konuta kişinin tüm vücudu ile girmişolması gerekmektedir.
16-Konutdokunulmazlığının ihlali suçunda konuta kişinin neden girdiğinin bir önemi varmıdır?
Kişinin konuta neden girdiğinin bir önemi yoktur.Herhangi bir sebeple hatta ve hatta hiçbir sebep yokken dahi konuta izinsizgirmiş olması suçun oluşması için yeterlidir.
17-Başkasınınmülkünde hırsızlık yapmayı amaç edinen kişi mutlaka konut dokunulmazlığınınihlali suçunu işlemiş olur mu?
Şöyle ki uygulamada hırsızlık suçunda genelliklekonut dokunulmazlığının ihlal edildiğini de görmekteyiz. Ancak bazı durumlardahırsızlık suçu işlenmiş olsa bile konut dokunulmazlığı ihlal edilmemişolabilir.
Mesela hırsız, zemin katta bulunan bir konutuncamına taş atmıştır. Camı kırdıktan sonra içeriye girmeden sadece eliniuzatarak içeriden bir eşya almıştır. Bu olayda konut dokunulmazlığı ihlaledilmiş sayılmaz.
18-Konuttabirden fazla kişi yaşıyor. Bu kişilerden yalnızca biri konuta girilmesine rızagöstermişse diğerleri rıza göstermemiş olsa dahi konut dokunulmazlığının ihlalisuçu oluşur mu?
Konutta oturan kişilerden bir kişi bile rızagöstermiş ise diğer kişilerin rızası olmasa dahi İZİN verilmiş sayılır ve dolayısıyla da konutdokunulmazlığının ihlali suçu işlenmiş olmaz.
Ancak burada dikkat edilmesi gereken önemli birnokta bulunmaktadır. Tamirci ya da teknik servis eve eşlerden birinin haberiolmadan geldi diyelim. Burada suç unsuru oluşmaz. ANCAK EŞLERDEN BİRİ ZİNAYAPMAK ÜZERE KONUTA BİRİNİN GİRMESİNE MÜSAADE ETTİYSE KONUT DOKUNULMAZLIĞININİHLALİ SUÇU OLUŞUR. ZİRA BURADA VERİLEN RIZA MEŞRU BİR AMACA YÖNELİK DEĞİLDİR.
19-Misafirlerinya da hizmetçilerin rızası geçerli bir rıza sayılır mı?
Burada ikiye ayırarak değerlendirme yapmamızgerekir. Konut dokunulmazlığının ihlali suçunda misafirlerin ya dahizmetçilerin vermiş olduğu rıza geçerli bir rıza sayılmaz. Zira onlar konuttahak sahibi değildir. Şartlar oluşur ise davetiye ile konuta giren kişilerhakkında cezalandırma yoluna gidilebilir.
Ancak davet eden misafir ya da hizmetçi işyerindeise bu durumda suç oluşmaz İşyeri için hak sahibi kavramı daha genişyorumlanmaktadır. O işyerinde çalışan herkes ayrı ayrı rıza gösterebilir.İşyerinde çalışan herkes hak sahibi sayılır.
20-Konutdokunulmazlığının ihlali suçu şikayete tabi midir?
Bu suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikayetetabidir. Şikayet süresi 6 aydır. Şikayet süresi fiil ve failin öğrenildiğitarihten itibaren başlar.
Ancak bu suçun nitelikli halleri bakımından şikayethakkı aranmaz.
21-Busuçun yargılamasında görevli mahkeme hangisidir?
Asliye Ceza Mahkemesidir.
22-Konutdokunulmazlığının ihlali suçunda hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına kararverilebilir mi?
Faile 2 yıl ve daha az ceza verilir ise hükmünaçıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir.
23-Konutdokunulmazlığının ihlali suçunda dava zamanaşımı süresi kaç yıldır?
Dava zamanaşımı 8 yıldır.
24-Konutdokunulmazlığının ihlali suçu Türk Ceza Kanununda hangi bölümde düzenlenmiştir?
Konut dokunulmazlığının ihlali suçu Türk Ceza Kanunu’nunhürriyete karşı suçlar bölümünde yer almakta olup 116. maddesindedüzenlenmiştir:
”Bir kimsenin konutuna,konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak giren veya rıza ile girdiktensonra buradan çıkmayan kişi, mağdurun şikayeti üzerine, altı aydan iki yılakadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(Değişik: 31/3/2005 – 5328/8md.) Birinci fıkra kapsamına giren fiillerin, açık bir rızaya gerekduyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan işyerleri veeklentileri hakkında işlenmesi hâlinde, mağdurun şikâyeti üzerine altı aydanbir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.
(Değişik: 31/3/2005 – 5328/8md.) Evlilik birliğinde aile bireylerinden ya da konutun veya işyerinin birdenfazla kişi tarafından ortak kullanılması durumunda, bu kişilerden birininrızası varsa, yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanmaz. Ancak bunun için rızaaçıklamasının meşru bir amaca yönelik olması gerekir.
Fiilin, cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle ya da gece vaktiişlenmesi halinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.”
25-Konutdokunulmazlığının ihlali suçunda konutta kalınması gereken süre var mıdır
Konutta kalınması gereken süre belirtilmemiştir. Ev sahibinin rızasıkalktıktan sonra konutta kalmaya devam eden kişi bu suçu işlemiş olur.
Mesela A kişisi arkadaşları ile birlikte B kişisinin evine misafirliğegidiyor. Yemek masasında tartışma çıkıyor ve B kişisi A kişisini evden kovuyor.A kişisi evden kovulduğu halde gitmezse konut dokunulmazlığının ihlali suçunuişlemiş olur.
Bu dakikadan itibaren ev sahibinin rızası ortadan kalkmıştır. Evsahibinin rızası kalktıktan sonra konutta kalmaya devam eden kişi bu suçuişlemiş olur.
Buradan şu sonucu çıkarabiliriz. Evimize gelen misafirleri kovduğumuzhalde gitmezlerse konut dokunulmazlığının ihlali suçunu işlemiş olurlar. Ancakkonutta oturan kişilerden birinin dahi rızasının olması durumunda suç oluşmaz.
İçeride kalınması gereken süre her somut olaya göre ayrıcadeğerlendirilir.
26-Ev sahibikiracısına karşı bu suçu işleyebilir mi?
Evet işleyebilir. Ev sahibi her ne kadar mülkiyet hakkına haiz olsa dakiracısının evine kiracısının rızası olmadan giremez. Aksi takdirde suç işlemişolur.
27-Süpermarkettepersonel harici giremez yazılı olan depoya girmek bu suçu oluşturur mu?
Evet oluşturur. Çünkü bu kısım halka açık olan bir alan değildir.
28-Halka açık olanmağaza, bakkal, market gibi yerlerde bu suçun işlenebilmesi mümkün müdür?
Kişi buraya mesai saatleri içerisinde geldiyse suç oluşmaz. Ancak mesaisaatleri dışında girmiş ise suç oluşur.
29-Konutdokunulmazlığının ihlali suçunun nitelikli halleri nelerdir?
· Suçun, cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle,
· Suçun gece vakti işlenmesi,
· Suçun birden fazla kişiyle birlikte işlenmesi,
· Suçun silahla işlenmesi,
· Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle işlenmesi,
· Kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanmak suretiyle işlenmesi.
Suçun nitelikli hallerinin işlenmesidurumunda ceza artırılarak verilir.
30-Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun cezası nedir?
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun basit hali ile işlenmesinde ceza,altı aydan iki yıla kadar hapis cezasıdır. Bir kimse konuta ya da konutuneklentisine rızasına aykırı olarak girmiş veya rıza ile girdikten sonraçıkmamış ise altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır.
Açık bir rızaya gerek duyulmadan girilen ve mutat olan yerler dışında kalaniş yerleri ve eklentilerinde konut dokunulmazlığının ihlalinin işlenmesihalinde, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası veya adli para cezasınahükmolacaktır. Mutat olan yerler; bakkal, mağaza, alışveriş merkezi, restoran,sinema, tiyatro gibi yerlerdir.
Konut dokunulmazlığının ihlali, cebir veya tehdit kullanılmak suretiyleişlendiği zaman ceza, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Konut dokunulmazlığının ihlali, gece vaktinde işlendiği vakit bir yıldan üçyıla kadar hapis cezasına hükmedilecektir.
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunu işleyen kişiye, hakim tarafındanverilecek olan cezasında, cezanın sınırına göre, adli para cezası verilebilir.Mutat olan yerler dışında kalan iş yerlerine girişte hakim ya hapis ya da adlipara cezasına hükmedebilecektir.
31-Konutdokunulmazlığını ihlal eden kişiye karşı tazminat davası açılabilir mi?
Konut dokunulmazlığı ihlali sonucu mağdur maddi bir zarara uğramış isemaddi tazminat davası açılabilir. Zararın karşılığının ödenmesi istenir.
Konut dokunulmazlığının ihlali sonucu mağdur psikolojik olarak olumsuzetkilenmişse, ruhen çöküntüye uğramışsa manevi tazminat davası açılabilir.
Maddi ve manevi tazminat davası birlikte açılabilir.
32-Şikayetçi olanmağdur şikayetini geri çeker ise ne olur?
Mağdur soruşturma veya kovuşturmanın her aşamasında şikayetini gerialabilir. Mağdurun şikayetini aldığı vakit dava düşecektir.
Mağdur şikayetini yazılı veya sözlü olarak geri alabilir.
33-Konut dokunulmazlığınınihlali suçu uzlaşmaya tabi bir suç mudur?
Konut dokunulmazlığının ihlali suçu uzlaşmaya tabi bir suçtur. Soruşturmaaşamasında savcılık dosyayı uzlaştırma bürosuna gönderecektir. Savcılıkaşamasında uzlaşma sağlanamaz ise kovuşturma aşamasına geçilir. Ancakkovuşturma aşamasında da uzlaşma sağlanabilir.
34-Konutdokunulmazlığının ihlali suçunda hukuka uygunluk sebepleri nelerdir?
Hukuka uygunluk sebepleri olarak; zorunlulukhali, meşru müdafaa, kanun hükmünün yerine getirilmesi örnek verilebilir.
35-Konut dokunulmazlığının ihlali suçu taksirle işlenebilirmi?
Bu suç kasten işlenebilen bir suçtur. Taksirleişlenemez.
Kişi konuta rıza dışı girmiş ise icraihareketle, konutta kalmaya devam etme durumunda ise ihmali hareketle suçuişlemiş sayılır.
Evden kovulan kişinin konutta kalmaya devametmesi ihmali harekettir.
Konuta izinsiz giren kişinin hareketi icraidir.
KONUT DOKUNULMAZLIĞININ İHLALİ SUÇU, Avukat Gizem Gül Uzun tarafından hazırlanmıştır.