Hakimin müdahalesi nedir?
Evlilik birliği her zaman tarafların istediği gitmez. Bazen taraflar ailevi olarak önemli bir konuda uyuşmazlık yaşamış olabilirler. Çiftlerin arasında bazen sıkıntılı, sorunlu dönemler geçebilir. Bu durumda yapılması gereken hemen evliliği noktalamak değildir. Yapılması gereken sorunu çözümü kavuşturmaktır. Boşanmak taraflar için son çare olmalıdır. Evlilik birliğini bitirmek tek çözüm yolu olarak görülemez. Taraflar arasında problem ve uyuşmazlık işin içinden çıkılamayacak hale geldiği zaman taraflar hakimin müdahalesini isteyebilirler.
Böylece evliliğin sona ermesi engellenmiş olur. Önemli bir konuda çatışma yaşandığı zaman hakimin müdahalesi istenebilir. Evlilik sancılı ve sıkıntılı bir şekilde devam edeceğine uyuşmazlık çözülmelidir. Ancak sıradan her uyuşmazlıktan bahsetmiyoruz. Yalnızca taraflar öyle bir noktaya gelmiş olmalı ki; bu uyuşmazlık işin içinden çıkılamayacak bir hale gelmiş olmalı ve bu durum tarafları ya da taraflardan birini yıpratmalıdır.
Türk Medeni Kanunu md. 195:
Evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi veya evlilik birliğine ilişkin önemli birkonuda uyuşmazlığa düşülmesi hâlinde, eşler ayrı ayrı veya birlikte hâkimin müdahalesini isteyebilirler.
Hâkim, eşleri yükümlülükleri konusunda uyarır; onları uzlaştırmaya çalışır ve eşlerin ortak rızası ile uzman kişilerin yardımını isteyebilir.
Hâkim, gerektiği takdirde eşlerdenbirinin istemi üzerine kanunda öngörülen önlemleri alır.
Hakimin müdahalesini talep edebilmenin şartları nelerdir?
Yukarıda da bahsedildiği üzere her uyuşmazlık ya da eşler arasında yaşanan ufak tefek her çatışma hakim önüne gelmez. Hakim önüne gelebilecek uyuşmazlık yalnızca taraflar için işin içinden çıkılamayacak derecede olmalı ve önemli bir uyuşmazlık olmalıdır. Ayrıca söz konusu uyuşmazlık evlilik birliği ile ilgili olmalıdır.
Taraflardan en az biri evlilik birliğinden doğan yükümlülükleri yerine getirmiyor olmalıdır ya da birliğin sağlıklı bir şekilde devam etmesini engelleyici bir davranışta bulunmalıdır.
Uyuşmazlık, evlilik birliği ile alakalı olmalıdır. Mesela akrabalar arasında yaşanan bir uyuşmazlık evlilik birliğini ilgilendirmediğinden bu konuda hakimin müdahalesi istenemez.
Eşler birlikte ya da ayrı ayrı talepte bulunabilir. Uygulamada genellikle eşlerden birinin talepte bulunduğu görülmektedir. Bu dagenellikle çatışmayı çözüme kavuşturmak isteyen taraf olmaktadır.
Ancak eşlerden biri mahsus bir şekilde davranıyorsa yani bir uyuşmazlık yaşanması için rol yapıyorsa hakimin müdahalesi istenemez.
Hakimin müdahalesi üzerine ne olur?
Hakim tarafları ya da taraflardan birini uyarabilir. Uyuşmazlığı çözüme kavuşturabilir. En nihayetinde taraflar konu ile alakalı bir uzmana yönlendirilebilir. Ancak uzmana yönlendirilebilmenin şartı tarafların birlikte başvuru yapmasıdır. Eğer bunlar da sonuç vermezse hakim eşlerden birine YETKİ verebilir.
Türk yargı sisteminde evliliğin bitmesi öyle kolaydeğildir, hakimler her zaman taraflara bir kez daha düşünmeleri için fırsat verir.
Her konuda hakimin müdahalesi istenebilir mi?
Asla ve asla… Eğer böyle olsaydı yargı sistemi kimbilir ne boş işlerle uğraşırdı. Taraflar incir çekirdeğini doldurmayan sebepleriçin bile hakim müdahalesi isteyebilirdi.
Uyuşmazlığın önemli olması gerekir. Koltuğun rengi, armudun sapı, kapının kolu, üzümün çöpü …..vs olmaz.
Mesela ortak konutun seçimi, çocuğun hangi okula yazdırılması gerektiği, tarafların yaşayacağı şehir …..vb konular önemli uyuşmazlık noktası sayılabilir.
Eşlerin evlilik birliğinde bulunacağı parasal katkı neye göre belirlenir?
Eşler eve mutlaka maddi olarak katkıda bulunmak zorunda değildir. Eşler emek ya da malvarlıklarıyla evlilik birliğine katkıda bulunur.
Giderlere ise herkes GÜCÜ oranında katılır.
Beyler ve bayanlar, giderlere katkı illa para ile olmaz! Çocuk bakmak, temizlik yapmak, çamaşır yıkamak, bulaşık yıkamak, yemek yapmak da giderlere katkıdır. O yüzden kadın çalışmıyor olsa da zaten giderlere katkıda bulunmuş olur. Hele ki çalışan kadının giderlere ne kadar çok katkıda bulunduğundan bahsetmiyorum bile. O yüzden beyler, eşlere yardım ediniz.
Taraflar evin giderlerine yapılacak olan parasal katkıyı belirlerken uyuşmazlık yaşamış olabilirler. Bu noktada elbette hakimin müdahalesi istenebilir.
Eşlerden birinin temsil yetkisinin kaldırılması ya da sınırlandırılması nasıl olur?
Bunun şartı ise; eşlerden birinin talepte bulunmasıyanında, eşlerden birinin temsil yetkisini aşması ya da bu yetkininkullanımında yetersiz kalmasıdır.
Mesela eşlerden biri okuma-yazma bilmiyor olabilir. Böyle bir durumda çocukların eğitimi ile ilgili yetki eşlerden birine verilebilir.
Üçüncü kişiler evlilik birliği için hakim müdahalesini taraflar adına isteyebilirler mi?
Üçüncü kişilerin, eşler arasındaki evliliğe hakimin müdahalesini talep edebilmesi mümkün değildir. Yine benzer şekilde Cumhuriyet savcısının veya aile mahkemesi hakiminin, evliliğe kendiliğinden müdahalesi mümkün değildir.
Evliliğe hakimin müdahalesi davalarında hangi mahkeme görevlidir?
Aile Mahkemesi yetkilidir. Aile Mahkemesininolmadığı yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir.
Evliliğe hakimin müdahalesi davalarında hangi mahkemeler yetkilidir?
Hakimin müdahalesi istemli davalarda yetkili mahkeme, MK 201 gereğince eşlerden birinin yerleşimyeri mahkemesidir. Ancak eşlerin yerleşim yerleri farklı ve her ikisi de önlem alınması isteminde bulunmuş ise yetkili mahkeme, ilk istemde bulunanın yerleşimyeri mahkemesidir.
Önlemlerin değiştirilmesi, tamamlanması veya kaldırılması konusunda yetkili mahkeme ise önlem kararını veren mahkemedir. Ancak, her iki eşin de yerleşim yeri değişmişse, yetkili mahkeme eşlerden herhangi birinin yeni yerleşim yeri mahkemesidir.
Borçlulara ait önlemler nasıl olur?
Eşlerden biri, birliğin giderlerine katılma yükümlülüğünü yerine getirmezse, hâkim onun borçlularına, ödemeyi tamamen veya kısmen diğer eşe yapmalarını emredebilir.
Giderlere katılmayan taraf, borçlulardan gelen alacakları alamaz.
Eşlerden birinin tasarruf yetkisinin sınırlandırılması nasıl olur?
Örnek verecek olursak; eşlerden birisi alışveriş bağımlısı olabilir. Böyle bir durumda evliliği ekonomik olarak tehlikeye sokan eşin tasarruf yetkisi kısıtlanır.
Maddi olarak evingiderleri karşılanamayacak hale gelebilir.
Yani eşlerden birinin istemi üzerine hakim, malvarlığı değerleriyle ilgili tasarrufun yalnızca diğereşin rızasıyla yapılabilmesine karar verebilir.
Ortak yaşama ara verilmesi nasıl olur?
Evlilik her zaman istenildiği gibi sağlıklı bir şekilde yürümeyebilir. Böyle bir durumda hakim tarafların birlikte yaşamasına 1 ila 3 yıl arasında ara verebilir.
TürkMedeni Kanunu md. 197;
Eşlerdenbiri, ortak hayat sebebiyle kişiliği, ekonomik güvenliği veya ailenin huzuru ciddî biçimde tehlikeye düştüğü sürece ayrı yaşama hakkına sahiptir.
Birlikte yaşamaya ara verilmesi haklı bir sebebe dayanıyorsa hâkim, eşlerden birinin istemi üzerine birinin diğerine yapacağı parasal katkıya, konut ve ev eşyasından yararlanmaya ve eşlerin mallarının yönetimine ilişkin önlemleri alır.
Eşlerden biri, haklı bir sebep olmaksızın diğerinin birlikte yaşamaktan kaçınması veya ortak hayatın başka bir sebeple olanaksız hâle gelmesi üzerine de yukarıdaki istemlerde bulunabilir.
Eşlerin ergin olmayan çocukları varsa hâkim, ana ve baba ile çocuklar arasındaki ilişkileri düzenleyen hükümlere göre gereken önlemleri alır.
Ancak bunun birtakım şartları vardır. Kişiliğin ya da ekonomik güvenliğin tehlikeye düşmüş olması gerekir. Ancak her durumda ortak yaşama ara verilmez. Ayrı yaşama kararının haklı bir nedene dayanıyor olması gerekir.
Evlilikte dahi bazenara verip, nefes almak gerekebilir. Çocukların ruh sağlığı için de bu durum önem arz eder.
eşin ailesinin evlilik birliğine müdahalesi
evlilik birliğinin temelinden sarsılması boşanma dava dilekçesi