DURUŞMADA OKUNMAYACAK BELGELER
DURUŞMADA OKUNMAYACAK BELGELER
CMK m.210'a göre; 'Olayın delili, bir tanığın açıklamalarından ibaret ise, bu tanık duruşmada mutlaka dinlenir. Daha önce yapılan dinleme sırasında düzenlenmiş veya yazılı bir açıklamanın okunması dinleme yerine geçmez. Tanıklıktan çekinebilecek olan kişi, duruşmada tanıklıktan çekindiğinde, önceki ifadesine ilişkin tutanak okunamaz.
Duruşmada okunmayan şey delil olmaz. Bir belge duruşmada okunmamışsa kolektif hale getirilmemiş demektir, kolektif hale gelmemişse de delil olmaz ki zaten kolektiflik delilin bir özelliğidir.
Bir dosyada vardı; bir öldürme olayında faili birisinin azmettirdiği söyleniyor ama azmettirene ilişkin herhangi bir delil olmadığı için azmettiren olduğu iddia edilen kişi beraat etmiştir.
Yani dinleme dosyaya konulmadıkça kolektiflik gereği delil kabiliyeti olmaz ama zaten kanun dinlemenin delil olmayacağını açıkça belirtmiştir. Çünkü çok kolay başvurulabilir, adli dinlemedeki güvencelerin pek çoğu istihbari dinlemede yoktur, dinlemeye de hakim dışında bir idari merci karar verir. Yani istihbari dinlemelerin güvenilirliğini test etmek daha zayıftır. İstihbari dinlemelerin amacı suçları önleyebilmektir, o halde sadece suçları önlemek için kullanılabilir.
O yüzden duruşma tutanağına yazılsa dahi eğer bir delil yasağı varsa, yani kanun dinlemenin delil olmayacağını söylüyorsa dinlemeye dayanak herhangi bir iş yapılamaz.
Delil mahiyeti olan bütün belgeler duruşmada okunur ama bu bunlara dayanılacağı anlamına kesinlikle gelmez. Ancak hakim duruşmada okunan delillerde hangisine neden dayanmadığını da gerekçeli olarak yazmalıdır.
Dolayısıyla kanun koyucu hukuka aykırı olarak elde edilen delillerin dahi dosyaya yazılması gerektiğini belirtir, yazsın ki bu delillerden başkaca delillere ulaşılıp ulaşılmadığı kanun yolunda denetlensin.
Bu dinlemelerle soruşturma başlatılabilir ama dava dahi açılamaz, başkaca bir delil bulmak gerekir.
Dinlemelerle suç önlenebilir hatta illegal bir dinleme olsa bile suç işleneceği görülüyorsa önlemek zorunludur.
Hukuk düzenimizde suçun işleneceği illegal olarak dahi öğrenilse önlenmek zorunludur. İşkenceyle de öğrenilse zorunludur, devletin her halükarda bunu önlemesi gerekir.
Örneğin ihaleye fesat karıştırma suçunda bazen fail dinlemeye takılır, ihale ertesi gün gerçekleştirilecektir ve ihaleye fesat karıştırılacağı da kesindir. Bu durumda devletin gidip bu ihaleye fesat karıştırılmasını önlemesi gerekir.
Devletin asli görevi nasıl öğrenirse öğrensin suç işleneceğini öğrendiğinde bunu engellemektir.