ZİLYETLİĞE SALDIRI DURUMUNDA AÇILACAK DAVALAR
ZİLYETLİĞE SALDIRI DURUMUNDA AÇILACAK DAVALAR
MK m. 983 : Saldırıda bulunan , şey üzerinde bir hak iddia etse bile ; zilyetliği saldırıya uğrayan , ona karşı dava açabilir.
Dava , saldırının sona erdirilmesine , sebebinin önlenmesine ve zararın gireilmesine yönelik olur. Hak arayışına çözüm getirmez.
Zilyetliğe saldırı durumunda açılacak davalar ;
- Saldırı başlamış ve devam ediyorsa saldırının durdurulması davası
- Henüz ortada bir saldırı yoksa veya yenilenebilecek bir saldırı varsa saldırının önlenmesi davası.
Ayrıca kusur ve zarar varsa saldırgandan tazminat da isteyebiliriz. Tazminat davası her iki durumda da ( hem gasp hem saldırı ) açılabiliyor. Ancak tazminat için kusur ve zarar arıyoruz.
Bu davanın gasp nedeniyle geri verme davasından ne farkı var ? Geri verme davası gasp halinde açılıyordu. Gasp zilyedin hakimiyetine son verme idi. Saldırı ise zilyedin hakimiyetine son vermeyip yalnızca malı üzerindeki hakimiyeti gereği gibi kullanmasının engellenmesi güçleştirilmesidir.
Mesela birisi sizin rızanız dışında gelmiş bahçenize inşaat demirlerini ve molozlarını yığmış.Şu anda zilyetliğin gaspı değil zilyetliğinize yönelik haksız bir saldırı var. Bu durumda geri verme davasını açmayacağız , saldırıdan doğan dava haklarımızı kullanacağız.
Yine mesela malın çalınmasını gasptı .Malınızı biri tahrip etse bu ne olur ? Çalmıyor , zilyetliğinize son vermiyor ama malınızı tahrip ediyor bu ise saldırı oluyor.
Örneğin ; belediye topladığı çöpleri getirip sizin arsanıza boşaltıyor. Burada açacağımız dava ile çöplerin buradana kaldırılmasını isteyebiliriz. Bu saldırının durdurulmasına tecavüzün ref'i diyoruz. (ref -kaldırma). Bu durumun tekrarlanması gibi bir durum olası ise hakimden tekrarın önlenmesi istenebiliniyor. Hem saldırı durumunun sebebinin önlenmiş olması kadar saldırı durumu da durdurulmuş oluyor.
O zaman saldırının durdurulması başlamış gerçekleşmiş bir saldırı için açılıyor. Önlemeyi ise iki durumda da talep ederiz.
Ayrıca saldırının durdurulması veya önlenmesi davasını dolaysız ziynet zaten açabiliyor. Yine dolaylı zilyet de o durumdan bir zararı varsa , saldırının durdurulması ve önlenmesi gerekiyorsa dolaylı zilyet de yine bu davayı açabilir. Bu dava saldırgana , haksız saldırıda bulunana karşı açılır veya külli haleflerine de bu davayı açabiliriz.
Geri verme davasında davalının üstün hak iddiası dinleniyordu. Halbuki bu davada üstün hak iddiası dinlenmez.
Davacı bu davada :
- Malın zilyedi olduğunu ,
- Davalının fiili ile zilyetliğinin ihlali arasında iliyet bağı olduğunu ispat edecek.
Bunu ispatlarsanız davayı kazanırsınız. Davalı ise üstün hak iddiasını ispatlasa bile bu iddiası dinlenmiyor ve bu davayı kaybediyor. Hak sahibi olduğunuzu iddia ediyorsanız hakkınızı başka yollardan aramanız gerekiyor.
kaynak.ERCİYES ÜNİVERSİTESİ DERS NOTLARI
