Vesayet Altına Alınmış Yaşlının Bakmakla Yükümlü Yakınına Nafaka Davası Açılabilir Mi?
Türk Medeni Kanunu uyarınca herkes, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoyu ve
altsoyu ile kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür. Kardeşlerin nafaka yükümlülükleri, refah içinde bulunmalarına bağlıdır. Fakat eş ile ana ve babanın bakım borçlarına ilişkin hükümler biraz farklıdır.
Türk Medeni Kanunu Madde 365'te dava hakkı düzenlenmiştir. Bu Madde uyarınca Nafaka davası, mirasçılıktaki sıra göz önünde tutularak açılır. Bu durumda dava, vesayet altına alınmış yaşlının geçinmesi için gerekli ve karşı tarafın malî gücüne uygun bir yardım isteminden ibaret olacaktır. Dava, nafaka alacaklısına bakmakta olan resmî veya kamuya yararlı kurumlar tarafından da açılabilir. Türk Medeni Kanunu "Korunmaya muhtaç kişiler" başlıklı Madde 366 uyarınca korunmaya muhtaç kişilerin bakımı, bununla yükümlü kurumlar tarafından sağlanır. Bu kurumlar, yaptıkları masrafları nafaka yükümlüsü hısımlardan isteyebilirler. Kanun uyarınca kurumda kalan yaşlının nafaka yükümlüsü yakınlarına nafaka davası açılmasının önünde bir engel bulunmamaktadır.
Ancak, T.C Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın yayınlamış olduğu Vesayet İşlemleri ve Vasilik Süreci Hakkında Açıklayıcı Rehber'de belirtildiği üzere T.C Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na bağlı huzurevleri ile yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerine kabul koşulları arasında yaşlının sosyal ve/veya ekonomik yoksunluk içinde bulunduğunun sosyal inceleme raporu ile saptanmış olması koşulu da bulunmaktadır. Yaşlının bakmakla mükellef yakınından nafaka bağlanması yaşlının sayılan koşullardan “ekonomik yoksunluk” koşulunu kaybetmesine sebebiyet vereceği gibi kurumsal bakım hizmetlerinin sosyal devlet ilkesi gereği karşılanmakta olması nedeni ile faydalı görünmemektedir. Ancak bazen mevcut koşulların vesayet altındaki kişinin alışkın olduğu, kendisine yararlı olan, vesayet altına alınmasa idi yapmaya devam edeceği bir aktivitesi, hobisi vb. daha doğru bir ifade ile çok temel sosyal ve gelişimsel ihtiyacını karşılayamıyor olması halinde nafaka talep etmek doğru olabilir.
Vesayet Altına Alınmış Yaşlının Bakmakla Yükümlü Yakınına Nafaka Davası'nda Yetkili Mahkeme Neresidir?
Yetkili mahkeme, taraflardan birinin yerleşim yeri mahkemesidir. Buna göre, Nafaka Alacaklısı veya Nafaka yükümlüsü kişinin yerleşim yeri mahkemesinde dava açılabilecektir. Görevli Mahkeme ise Aile Mahkemesi'dir.
Evet, vesayet altına alınmış bir yaşlının, bakmakla yükümlü yakınına nafaka davası açması mümkündür. Bu konu, Türk Medeni Kanunu'nda düzenlenen yardım nafakası hükümleri çerçevesinde değerlendirilir.
1. Hukuki Dayanak
Türk Medeni Kanunu’nun 364. maddesi:
"Herkes, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoy ve altsoyuna ve kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür."
Bu hüküm uyarınca:
Yaşlı kişi, eğer kendi geçimini sağlayamıyor ve yoksulluk içindeyse,
Yakınlarının (örneğin çocukları) ekonomik durumu uygunsa,
Mahkemeye başvurarak yardım nafakası talep edebilir.
2. Vesayet Altında Olması Nafaka Davasına Engel mi?
Hayır, vesayet altında olmak, nafaka davası açılmasına engel değildir. Ancak:
Yaşlı kişi vesayet altında olduğu için kendi adına dava açamaz.
Dava, vasi tarafından açılır.
Vasi, vesayet makamından (sulh hukuk mahkemesi) gerekli izinleri alarak bu davayı açabilir.
3. Dava Kime Karşı Açılır?
Nafaka yükümlülüğü olan kişilere karşı (genellikle çocuklara veya torunlara) açılır. Mahkeme, tarafların mali durumunu inceleyerek uygun bir nafaka miktarı belirler.
Özetle:
Vesayet altındaki yaşlı bir kişi adına, vasi aracılığıyla, bakmakla yükümlü yakınlara karşı nafaka davası açılabilir.
Dava, Medeni Kanun 364. madde kapsamında açılır.
Mahkeme, yaşlının ihtiyacı ve yakınlarının mali durumu ışığında karar verir.
Evet, vesayet altındaki yaşlı bir kişi adına, vasi aracılığıyla bakmakla yükümlü yakınlara karşı nafaka davası açılabilir. Bu durum, Türk Medeni Kanunu'nun 364. maddesi uyarınca, yardım nafakası yükümlülüğünü düzenler. Vesayet altındaki kişinin, vasi aracılığıyla nafaka talep etmesi mümkündür.
Örneğin, Yargıtay 3. Hukuk Dairesi'nin 2018/7231 Esas, 2019/742 Karar sayılı ilamında, davalı babanın vesayet altında olduğu ve nafaka yükümlülüğünün vasi aracılığıyla yerine getirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu karar, vesayet altındaki bir kişinin nafaka talebinin, vasi aracılığıyla yapılabileceğine dair bir örnek teşkil etmektedir.
Yargıtay Kararlari
Bu bağlamda, vesayet altındaki bir yaşlının bakmakla yükümlü yakınlarına karşı nafaka davası açması mümkündür. Ancak, davanın açılabilmesi için vasi tarafından gerekli işlemlerin yapılması ve mahkemeye başvurulması gerekmektedir.
