TCK İşkence Suçu
İŞKENCE VE EZİYET SUÇU
İşkence, bir kamu görevlisi tarafından, bir kişiyekarşı insan onuruyla bağdaşmayan ve bedensel veya ruhsal yönden acı çekmesine,algılama ve irade yeteneğinin etkilenmesine, aşağılanmasına yol açacakhareketlerin yapılmasıdır.
Doğrudan insan onuruyla bağdaşmayacak surettebedensel ve ruhsal dokunulmazlığı, bireyin algılama ve irade yeteneğinietkileyen her davranış işkence sayılmıştır.
İşkenceve işkence suçu aynı mıdır?
İşkence ve işkence suçu kavramları tam olarakörtüşmez. İşkence kavramı tarihi ve politik bir anlama sahiptir. İşkence suçukavramı ise hukuksal bir kavram olup daha farklı bir kapsama sahiptir.
İşkence suçu, işkencenin yanı sıra aynı niteliktedeğerlendirilen zalimane, gayri insani ve aşağılayıcı muameleleri kapsayan birsuç tipidir.
Doğrudan insan onuruyla bağdaşmayacak surettebedensel ve ruhsal dokunulmazlığı, bireyin algılama ve irade yeteneğinietkileyen her davranış işkence sayılmıştır.
İşkencesuçunun hukuksal konusu nedir?
İşkence, karma hukuksal konulu bir suçtur.
İşkence suçunun hukuksal konularını, insan onuru,yaşam hakkı, vücut dokunulmazlığı, irade özgürlüğü, adil yargılanma hakkı vekamu idaresinin saygınlığı oluşturmaktadır.
İşkenceneden insan onuruna aykırı bir eylemdir?
İşkence, insanlık onuruna aykırı bir eylemdir. Zirahiçbir insan, nedeni ne olursa olsun devlet eliyle fiziki ve ruhsal şiddetemaruz bırakılmayı hak etmez.
İşkence oluşturan eylemler irade özgürlüğüne dezarar vermektedir.
İşkence, masum insanların acı çekmesine, adliye vekolluğa duyulan güvenin azalmasına sebep olur.
İşkencesuçunun faili kimdir?
İşkence suçu özgü bir suçtur. Fail yalnızca kamugörevlisi olabilir. Bu suçun görevin ifası sırasında işlenmesi mümkün olduğugibi görev dışında da işlenmesi mümkündür.
Ancak her durumda işkence, kamu görevinin sağladığınüfuz kötüye kullanılmak suretiyle işlenmektedir. Suçun görevle bağlantılıolarak işlenmesi gerekmektedir.
Örneğin bir kolluk personelinin devriye görevisırasında belli bir dönem boyunca eşini darp etmesi bu kapsamda değildir. Suçtipinde memurluk sıfatı kurucu unsur olarak yer aldığından işkence aynı zamandagerçek memur suçlarındandır.
Kamu görevlisinin ‘’sorgulamaya ve ifade almaya,soruşturmaya yetkili bir memur’’ olması aranmamaktadır.
İşkencesuçunun mağduru kimdir?
İşkence suçunun mağduru ancak gerçek kişilerolabilir.
Türk Ceza Yasasında işkence suçunun mağduru,yalnızca suç şüphesi altında olan kişilerle sınırlı tutulmamıştır. Göreviylebağlantılı olarak bir kamu görevlisiyle muhatap olan herkes bu suçun mağduruolabilir.
Örneğin bir eğitim kurumundaki öğrenci ya da tanıkve hatta bir kamu görevlisi de bu suçun mağduru olabilir.
İşkencesuçunun maddi konusu nedir?
İşkence suçunun konusu insan vücududur. Bu suç insanbedeni üzerinden maddi veya manevi zarar verilmesi şeklinde işlenebilir.
İşkencesuçunun seçimlik hareketleri nelerdir?
*İnsan onuruyla bağdaşmayan ve kişinin bedensel veyaruhsal yönden acı çekmesine yol açan davranışlar
*İnsan onuruyla bağdaşmayan ve kişinin algılama veyairade yeteneğinin etkilenmesine yol açacak davranışlar
*İnsan onuruyla bağdaşmayan ve kişininaşağılanmasına yol açacak davranışlar
İşkenceoluşturan eylemler nelerdir?
İşkence oluşturan eylemler, aslında kasten yaralama,hakaret, tehdit, cinsel taciz niteliği taşıyan eylemlerdir.
Bu eylemler ani olarak değil SİSTEMATİK bir şekildeve belli bir süreç içinde işlenmektedir.
Örneğin, ifade alma sırasında ikrara zorlamakamacıyla mağdurun yüzüne tükürmek tek başına hakaret suçunu; bir kamu görevlisinindaha sonraki aşamalarda mağdura tokat atması kasten yaralama suçunu;yakınlarını da göz altına almakla tehdit etmesi tehdit suçunu oluşturur.
Ancak bu eylemler birlikte yapıldığında yani bütünolarak dikkate alındığında İŞKENCE suçunu oluşturur.
Falaka, Çin işkencesi işkence suçuna verilebilecekörneklerden biridir.
İşkencesuçu ihmali hareketle işlenebilir mi?
İşkence suçu, icrai hareketle işlenebileceği gibiihmali hareketle de işlenebilir. Örneğin şüphelinin tuvalet gereksinimininkarşılanmasına izin verilmemesi, kişinin uzun süre aç bırakılması gibi.
İşkencesuçunun ihmali hareketle işlenmesi durumunda verilecek cezada indirim yapılırmı?
İşkence suçunun ihmali hareketle işlenmesi durumundaverilecek cezada indirim yapılmaz.
Uygulamada genellikle amir konumundaki kişilerinkendi gözetim yükümlülüğü altında olan bir soruşturma işlemi sırasında kişilereişkence yapıldığını görmesine rağmen gerekli önlemleri almadığı görülmektedir.
İşkencesuçu ile zor kullanma yetkisine ilişkin sınırların aşılması suçunun farklarınelerdir?
İşkence suçunun oluşabilmesi için kamu görevlisininmutlaka zor kullanma yetkisine sahip olması gerekmez.
Buna karşın zor kullanma yetkisine ilişkinsınırların aşılması suçunun oluşabilmesi için zor kullanma yetkisine sahip birkamu görevlisinin olması gerekir.
Somut olayda zor kullanma yetkisine sahip olan kamugörevlilerinin yetki sınırlarını aşarak gerçekleştirdikleri kötü muamelelersistematik bir uygulama biçimini almışsa, artık işkencenin varlığından sözetmek mümkündür.
İşkencesuçuna iştirak nasıldır?
Hepimizin bildiği üzere özgü suçlarda ancak özelfaillik niteliğini taşıyan kişi fail olabilir. Bu suçların işlenişine iştirakeden diğer kişiler ise azmettiren veya yardım eden olarak sorumlu tutulur.Şeklindeki düzenlemeye bir istisna getirilmiştir.
İşkenceye maruz kalan kimseyi muayene eden doktor,işkence olayını raporuna yazmazsa suça iştirak etmiş olmaz. Zira doktordaiştirak iradesi olmadığı gibi tamamlanmış suça da iştirak olmaz. Ancak budurumda doktor hakkında işkenceyi gizleyen belge düzenlediği için resmi belgedesahtecilik suçundan işlem yapılır.
İşkencesuçunda zincirleme suç hükümleri uygulanır mı?
İşkence suçunda zincirleme suç hükümleri uygulanmaz.Çünkü zaten suçun oluşma şartı eylemin sistematik olmasıdır.
Cinseltaciz şeklinde işlenen işkence suçundan ötürü fail cinsel taciz eyleminden ayrıcasorumlu olur mu?
Bileşik suç niteliğinde olduğundan fail cinsel tacizeyleminden dolayı ayrıca sorumlu tutulmaz.
İşkencesuçu şikayete tabi midir?
İşkence suçunun muhakemesi re’sen yapılır.
İşkencesuçu ile eziyet suçunun farkı nedir?
Eziyet suçu kamu görevlisi olmayanlar tarafındanişlenen işkence niteliğindeki eylemlerdir. Her iki suç bakımından temelfarklılık failin sıfatından kaynaklanmaktadır.
Aynı eylemleri yapan kişi kamu görevlisi değilseeziyet suçu oluşur.
Örneğin bir çocuk bakıcısının baktığı çocuğu bellibir süre boyunca aç bırakması eziyet suçunu oluşturur. Ancak aynı eylemi kamugörevlisi yaparsa işkence suçu oluşur.
İşkence suçu ihmali hareketle işlenebilir ancakeziyet suçu ihmali hareketle İŞLENEMEZ.
Eziyetsuçu ile kötü muamele suçunun farkı nedir?
Kötü muamele suçunun mağduru ancak faille aynıkonutta yaşayan kişiler olabilir. Ancak eziyet suçunda böyle bir durum sözkonusu değildir.
Kaynak:İsmailErcan Ceza Hukuku
TCK İşkence Suçu hakkında faydalı bilgiler Avukat Gizem Gül Uzun tarafından sunulmuştur.
kayseri ceza avukatı, ankara ceza avukatı, adana ceza avukatı, mersin ceza avukatı, hatay ceza avukatı, nevşehir ceza avukatı, niğde ceza avukatı