Taşıma Sözleşmesi
TAŞIMA SÖZLEŞMESİ
Taşıyıcının bir ücret karşılığında yolcu veya eşya taşımayı üstlendiği sözleşmedir.
Taşıma sözleşmesinin unsurları; taşıma taahhüdü ve ücrettir.
Taşıma taahhüdünün bulunmadığı veya asli edim olmadığı hallerde, taşıma sözleşmesinden söz edilemez.
Taşıma aracının bir ücret karşılığında personeliyle birlikte, sözleşmenin karşı tarafının gözetim ve denetimi altında taşıma işinde kullanılmak üzere verilmesi halinde, taşıma sözleşmesi değil, araç kirası veta çarter sözleşmesi söz konusu olmaktadır.
Eşya taşıma yükümlülüğünün değil de, taşıyıcı bularak eşyanın gönderen hesabına taşıtılması yükümlülüğünün üstlenilmesi halinde aradaki ilişki, taşıma sözleşmesi değil, taşıma işleri komisyonculuğudur.
Taşıma hukuku açısından eşyanın ekonomik veya ticari bir değerinin olması veya üzerinde mülkiyet ya da diğer hakların kurulmasına elverişli olmaması gibi niteliklerinin bulunması şart değildir. Örneğin, çöpler, sanayi atıkları eşya kavramına dahil kabul edilmez.
Taşıma sözleşmesinin varlığı açısından mesafenin belirli bir uzunlukta olması gerekmez. Bu açıdan taşıma sözleşmesinin konusu aynı binanın farklı daireleri dahi olabilir.
Taşımanın, taşımaya konu olan eşyanın dışında bir güç kullanılarak ifa edilmesi gerekir. Bir otomobilin herhangi bir vasıtaya yüklenmeksizin kendi motor gücüyle bir yere götürülmesinin taahhüt edilmesi halinde, aradaki ilişki taşıma sözleşmesi olarak nitelenemez.
Taşıma hukukuna ilişkin bütün düzenlemelerde taşıma sözleşmesi bakımından ücret unsuruna yer verilmiştir. Bu hususta Yargıtay ve doktrin görüş birliği içindedir.
Bu durumun tek istisnası havayolu taşımalarıdır. Bir hava işletmesi tarafından uçakla yapılan taşımalar ücretsiz de olsa uluslararası konvansiyon hükümlerine tabidir.
Taşıma ücretinin mutlaka para olması gerekmez. Herhangi bir menfaat olabilir.
Türk Hukukunda manevi nitelikteki menfaatlerin de ücret kavramına dahil olup olmadığı tartışmalıdır. Çoğunluk görüşe göre manevi menfaatler ücret kapsamına girmez. Zira ücret olabilmesi için taşıyıcının malvarlığı bakımından değer ifade eden her türlü edimi girer.
Taşıma ücretini teminat altına almak amacıyla taşıyıcıya taşıma konusu eşya üzerinde hapis hakkı tanınmıştır.
TAŞIMA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI
Taşıma sözleşmesinin tarafları GÖNDEREN ve TAŞIYICIDIR.
AKDİ/ASIL TAŞIYICI
Akdi taşıyıcı, taşıma sözleşmesinin tarafı olan ve gönderene karşı taşıma taahhüdünde bulunan kişdir.
FİİLİ TAŞIYICI
Asıl taşıyıcı tarafından taşımanın ifası kısmen veya tamamen kendisine bırakılan her şahıs ile böyle bir ifa kendisine tevdi edilen diğer bütün kişileri ifade eder.
MÜTEAKİP TAŞIYICI
Eşya ile birlikte taşıma belgesini kabul etmekle, taşıma belgesinde yazan koşullara göre gönderenle yapılan bu sözleşmenin tarafı haline gelir.
Taşıma Sözleşmesi hakkında faydalı bilgiler, Avukat Gizem Gül Uzun tarafından sunulmuştur.
