Sözleşme Düzenlenirken Dikkat Edilecek Hususlar
Sözleşme hazırlanırken nelere dikkat etmeliyiz?
Sözleşmenin taraflarının sözleşmeye adı, soyadı, TC kimlik numarası ve ikamet adresi yazılmalıdır. Hatta ve hatta sözleşmenin taraflarının iletişim bilgileri de sözleşmeye eklenmelidir.
Sözleşmenin tarafları gerçek kişiler ise tarafların kimlik fotokopileri de sözleşmeye eklenmelidir.
Sözleşmenin tarafları tüzel kişi ise vergi levhası ve imza sirküleri sözleşmeye eklenmelidir. Ticaret şirketi ise ticaret sicil numarası sözleşmeye eklenmelidir.
Sözleşmelerde dikkat edilmesi gereken hususlardan biri şekil şartıdır. Kanunlarda açıkça resmi şekle tabi tutulan bir sözleşme o şekil şartına uygun olarak yapılmazsa, sözleşme geçersiz sayılır. Sözleşmede tarafların hak ve yükümlülükleri detaylıca belirtilmelidir. Sözleşme tarihi, süresi ve bitiş tarihi net olarak belirtilmeli, sözleşmenin uzaması durumunda neler olabileceği hüküm altına alınmalıdır.
Sözleşme hazırlanırken tarafların ehil olup olmadıklarına mutlaka dikkat edilmelidir. Sözleşmenin sadece son sayfasına imza atılmamalı. Sözleşmenin her sayfası paraf edilmelidir.
Sözleşme hazırlandıktan sonra sözleşmenin sonunda sözleşmenin kaç sayfa olduğu son sayfaya yazılmalıdır. Aynı zamanda sözleşmeden kaç nüsha alındığı ve bu nüshaların kimlere verildiği de sözleşme içerisinde belirtilmelidir.
Sözleşme maddeleri iyi bir şekilde okunmalıdır. Aksi halde istenmeyen hukuki ihtilaflar meydana gelebilir.
Sözleşmede cezai şart belirleniyor ise bu cezai şartın hukuka ve ahlaka aykırı olmamasına dikkat edilmelidir.
Aynı zamanda her sözleşmenin bir başlığı olmalıdır. Örnek verecek olursak KİRA SÖZLEŞMESİ gibi.
Sözleşmede yapılacak iş ya da hizmet ile ilgili tüm ayrıntılar sözleşmede detaylı bir şekilde yer almalıdır.
Mesela sözleşmede on kilo Çorum leblebisi alınacağı kararlaştırılmış ancak sözleşmede sadece leblebi yazmış ve satıcı size Çorum leblebisi yerine herhangi bir leblebi getirmiş ise herhangi bir hak iddia edemezsiniz. Bu yüzden ufak detaylar gibi görünen önemli hususlara dikkat etmek gerekir.
Sözleşmede ödemenin hangi tarihte olacağı, ödemenin ne şekilde olacağı, taksitler vs net bir şekilde belirlenmelidir. İspat kolaylığı açısından BANKA HAVALESİ tercih edilmelidir. Açıklama kısmına da paranın ne için gönderildiği yazılmalıdır.
Sözleşme maddeleri açık ve net olmalıdır. Muğlak olmamalıdır.
İmza atacak kişiler sözleşmenin imzalanacağı yerde bulunmalıdır. Zira her sözleşme tarafların karşılıklı olarak atacağı imzalarla geçerlilik kazanır. Uygulamada yapılan en büyük yanlışlardan biri her iki taraf aynı anda hazır bulunmazken imza atılmasıdır.
Taraflar sözleşmeyi aynı anda imzalamazlarsa bir taraf kötü niyetli davranarak ileride sözleşmeyi başka birine imzalatabilir. Bu da ispat açısından oldukça zordur. Hak kaybı yaşanabilir.
Sözleşme kanunun emredici hükümlerine aykırı olmamalıdır.
Sözleşmede her iki tarafın ıslak imzası bulunmalıdır. Bu imzalar mavi tükenmez kalem ya da mavi pilot kalem ile atılmalıdır.
Şirketlerin sözleşmede imza ile birlikte KAŞE kullanması gerekmektedir. Bu hususa dikkat ediniz…Sözleşmede parasal tutarlarda dövizli işlemler söz konusu ise ödemenin dövizle yapılmaması durumunda esas alınacak kur tespit edilmelidir.Sözleşmenin orijinal nüshası üzerinde herhangi bir karalama işlemi yapılmamalıdır.Şart olmamakla birlikte her sözleşmede kefil veya teminat bulunmalıdır.
Sözleşmeye yazılan rakamlar aynı zamanda YAZI ile de yazılmalıdır.
Sözleşmede kaç taraf var ise nüsha sayısı da o kadar olmalıdır.
Sözleşmenin yabancı dile çevirisi gerekiyor ise alanında uzman çevirmenden yardım alınmalıdır. Yabancı dili bilen her kişi değil alanında uzman çevirmen tercih edilmelidir.
Sözleşmede yer alan hükümler yoruma açık olamayacak kadar net olmalıdır.
Sözleşmedeki hükümler şüpheye yer bırakmayacak kadar anlaşılır olmalıdır.Sözleşmeye imza atan kişinin imza yetkisinin olup olmadığı araştırılmalıdır. Sözleşme yeteri kadar açık ve anlaşılır mı? Sözleşmede tarafların istek ve amaçlarının tam olarak gözetilmiş mi? Sözleşmede tarafların hak ve yükümlülükleri tam olarak ifade edilmiş mi? Sözleşme kanunun emredici hükümlerine uygun ve geçerli bir sözleşme mi? Sözleşme, bulunması gereken tüm hususları kapsıyor mu? Sözleşmede gereksiz ayrıntılardan kaçınılmış mı? Sözleşmenin bir bütün olarak nasıl görünüyor? Sözleşmede yazım kurallarına uyulmuş mu?
Sözleşmede bulunması gereken unsurlar nelerdir?
*Sözleşme Başlığı
*Tarafların isimleri ve TC kimlik numaraları
*Sözleşmenin tarihi
*Sözleşmenin konusu
*Tarafların hak ve yükümlülükleri
*Cezai şart
*Sözleşmede yer alan yükümlülükler
Sözleşmeyi noterde yapmamız gerekir mi?
Borçlar Kanununda belirtildiği üzere, sözleşmelerin geçerliliği, kanunda aksi öngörülmedikçe, hiçbir şekle bağlı değildir. Kanundan doğan şekil çeşitleri, adi yazılı şekil, resmi şekil ve sözlü şekildir. Sözlü şekil yalnızca, evlenme ve sözlü vasiyetnamede uygulanır.
Borçlar Kanununda adi yazılı şekil, alacağın temliki, şufa sözleşmesi, bağışlama vaadi, kefalet sözleşmeleri için öngörülmüştür. Ayrıca taraflar kanunun şekle tabi kılmadığı sözleşmeleri kendi iradeleriyle adi yazılı şekilde yapabilirler. Resmi şekil, sözleşmeyi oluşturan irade beyanlarının kanunda belirtilen usule göre resmi memur tarafından düzenlenen vesikada (belgede) açıklanması ile gerçekleştirilir. Arsa payı ( kat ) karşılığı inşaat sözleşmesi, taşınmaz satış vaadi sözleşmesi kanun gereği noterde resmi şekilde yapılması gerekmektedir.
Kanunda sözleşmeler için öngörülen şekil, kural olarak geçerlilik şeklidir. Öngörülen şekle uyulmaksızın kurulan sözleşmeler hüküm doğurmaz. Kanunda yazılı şekilde yapılması öngörülen bir sözleşmenin değiştirilmesinde de yazılı şekle uyulması zorunludur. Ancak, sözleşme metniyle çelişmeyen tamamlayıcı yan hükümler bu kuralın dışındadır.
Yazılı şekilde yapılması öngörülen sözleşmelerde borç altına girenlerin imzalarının bulunması zorunludur. Kanunda aksi öngörülmedikçe, imzalı bir mektup, asılları borç altına girenlerce imzalanmış telgraf, teyit edilmiş olmaları kaydıyla faks veya buna benzer iletişim araçları ya da güvenli elektronik imza ile gönderilip saklanabilen metinler de yazılı şekil yerine geçer. Bu sebeple borç altında girmek için yeterlidir.
Dolayısıyla birkaç sözleşme dışında sözleşmenin noterde yapılması şart değildir. Ancak ispat kolaylığı açısından ve daha profesyonel olması açısından noter huzurunda yapılmasında fayda vardır.