Dilekçe Hakkının Kullanılmasının Engellenmesi
DİLEKÇE HAKKININ KULLANILMASININ ENGELLENMESİ
Dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi suçu, kişinin belli bir hakkı kullanmak için yetkili kamu makamlarına verdiği dilekçenin hukuksal bir neden olmaksızın kabul edilmemesidir.
Suçun hukuksal konusunu DİLEKÇE HAKKI oluşturur. Bu suçla dilekçe hakkının kullanılmasının güvence altına alınması amaçlanmıştır.
Dilekçe hakkı SÜBJEKTİF bir kamu hakkıdır. Yani bu hak ancak bireyler tarafından kullanılabilir.
Bu hak aynı zamanda KAMUSAL bir haktır. Bu hakkın kullanılmasıyla kişiler istemlerini resmi makamlara iletmek olanağını elde ederler.
Dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi suçu ÖZGÜ bir suçtur. Bu suçun faili ancak KAMU GÖREVLİSİ olabilir. Ancak sadece kamu görevlisi olmak yeterli olmaz. Kamu görevlisi olmanın yanında kamu görevlisinin DİLEKÇEYİ KABULE YETKİLİ KİŞİ olması gerekir.
Bu suçun mağduru HERKES olabilir.
Türkiye'de ikamet eden yabancılar KARŞILIKLILIK esası gözetilmek ve dilekçelerinin Türkçe yazılması kaydıyla dilekçe hakkından yararlanabileceklerdir.
Suçun maddi unsuru DİLEKÇEDİR.
Suçun hareket ögesi DİLEKÇENİN KABUL EDİLMEMESİDİR.
Suçun oluşabilmesi için kişinin dilekçeyi belli bir hakkı kullanmak için ve yetkili olan kamu makamlarına vermesi gerekir.
Suçun maddi konusu DİLEKÇE olduğu için salt sözlü başvurunun kabul edilmemesi suç OLUŞTURMAZ.
Bu suç yalnızca dilekçenin verilmemesi durumunda oluşmaz. Dilekçenin geç verilmesi de bu suçun oluşmasına sebebiyet verir. Süreli işlemlerde, dilekçenin süresinde verilmesine rağmen, kabulünün geciktirilmesi durumunda da bu suç oluşur.
HUKUKA AYKIRILIK UNSURU
Suçun oluşabilmesi için dilekçenin hukuksal bir neden olmaksızın kabul edilmemesi gerekir. Verilen dilekçe hukuksal bir nedene dayalı olarak reddedilmişse suç oluşmaz.
Örneğin bir suç duyurusuna ilişkin dilekçenin, ilgisiz bir makama verilmeye çalışılması karşısında, kabul edilmemesi suç oluşturmaz. Verilen dilekçe yetkili makama verilmeli ki kabul edilsin.
MANEVİ UNSUR
Dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi suçu, kasten işlenebilen bir suçtur.
Suçun oluşabilmesi için failin saiki ve amacı önem taşımaz.
SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ
TEŞEBBÜS
Bu suça teşebbüsün mümkün olup olmadığı tartışmalıdır.
İŞTİRAK
İştirak konusunda genel kurallar uygulanır.
İÇTİMA
Aynı dilekçeye imza atmış birden fazla kişinin dilekçesinin kabul edilmemesi durumunda zincirleme suç hükümleri uygulanır.
MUHAKEME
Dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi suçunun soruşturma ve kovuşturması re'sen yapılır. ŞİKAYET ARANMAZ.
KONU İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
Karar İçeriği4. Ceza Dairesi 2018/1124 E. , 2018/14492 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Ceza Mahkemesi
SUÇLAR : Tehdit, göreve kötüye kullanma, dilekçe hakkının engellenmesi
HÜKÜMLER : Beraat
Yerel Mahkemece verilen hükümler temyiz edilmekle, başvurunun süresi ve kararın niteliği ile suç tarihine göre dosya görüşüldü:
İddianamede açıklanan eylemler ve sevk maddeleri ile temyizin kapsamı ve Yargıtay Büyük Genel Kurulunun ceza daireleri arasındaki iş bölümüne dair kararına göre, sanıklar hakkında TCK'nın 106/1. maddesinin 2. cümlesi kapsamındaki sair tehdit, 121/1. maddesindeki dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi ve 257/1 maddesi kapsamındaki görevi kötüye kullanma suçlarından hüküm kurulmuş bulunmakla, en ağır yaptırımı içeren görevi kötüye kullanma suçu olmakla, işin incelenmesinin Yüksek 5. Ceza Dairesinin görevine girdiğinden Dairemizin GÖREVSİZLİĞİNE, dosyanın ilgili Daireye GÖNDERİLMESİNE, 13/09/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Karar İçeriği5. Ceza Dairesi 2013/7283 E. , 2015/11885 K.
"İçtihat Metni"
Tebliğname No : 5 - 2012/253868
MAHKEMESİ : Aksaray 2. Asliye Ceza Mahkemesi
TARİHİ : 05/06/2012
NUMARASI : 2009/574 Esas, 2012/887 Karar
SUÇ : Görevi kötüye kullanma
Mahalli mahkemece verilen hükümler temyiz edilmekle dosya incelenerek, gereği düşünüldü:
Belediye Başkanı olarak görev yapan sanık H.. Z..'in talimatıyla maiyetinde memur olan sanık S.. Ö..'ün, suç tarihinde katılanlar adına avukatları tarafından verilen akaryakıt istasyonu işletme ruhsatı talebi içerikli dilekçe ve eklerini kabul edip kayda almadığının dosya kapsamıyla sübuta erdiği, ancak TCK'nın 257. maddesinin genel, tali ve tamamlayıcı bir hüküm olup görevi kötüye kullanma suçunun oluşumu için eylemin Kanunda ayrıca suç olarak tanımlanmamış olması gerektiği, sanıkların eylemlerinin ise TCK'nın 121/1. maddesinde ''kişinin belli bir hakkı kullanmak için yetkili kamu makamlarına verdiği dilekçenin hukukî bir neden olmaksızın kabul edilmemesi'' şeklinde tanımlanan dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi suçunu oluşturduğu gözetilmeden, yanılgılı ve dosya kapsamıyla örtüşmeyen gerekçelerle yazılı şekilde beraat hükümleri kurulması,
Kanuna aykırı, katılanlar vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan, hükümlerin 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi de gözetilerek CMUK'nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 26/05/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Karar İçeriği5. Ceza Dairesi 2018/9242 E. , 2019/9702 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ağır Ceza Mahkemesi
SUÇ : İhmali davranışla görevi kötüye kullanma
HÜKÜM : Beraat
Mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle dosya incelenerek gereği düşünüldü:
Suç tarihinde Havsa Kaymakamı olarak görev yapan sanığın, katılanın 2010 yılı Ocak ayında Havsa Kaymakamlığı Yazı İşleri Müdürü ... tarafından mesai saatleri içerisinde büroda darp edilmesi olayı ile ilgili bu şahıs hakkında şikayeti içeren ve katılan tarafından getirilen dilekçeyi, adli soruşturmanın sonucunu bekleyeceğini ileri sürerek işleme koymadığı ve darp olayından haberdar olmasına rağmen disiplin soruşturması da başlatmayarak ihmali davranışla görevi kötüye kullanma suçunu işlediği iddia edilen somut olayda; adı geçen hakkında disiplin soruşturması yapılıp yapılmadığının ilgili yerlerden sorulması ve yapılmamış ise zamanaşımına uğrayıp uğramadığı da araştırıldıktan sonra neticesine göre eyleminin TCK'nın 121. maddesinde düzenlenen dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi suçunu oluşturup oluşturmayacağı da karar yerinde tartışılmak suretiyle hukuki durumunun takdir ve tayin edilmesi gerektiği gözetilmeden, eksik araştırma ve yetersiz gerekçe ile yazılı şekilde beraatine karar verilmesi,
Kanuna aykırı, katılan vekilinin ve O yer Cumhuriyet savcısının temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden hükmün 5320 sayılı Kanunun 8/1. maddesi de gözetilerek CMUK'nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA 15/10/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Dilekçe Hakkının Kullanılmasının Engellenmesi hakkında faydalı bilgiler, Avukat Gizem Gül Uzun tarafından sunulmuştur.
