TCK Madde 176- İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama
TCK Madde 176: İnşaat veya Yıkımla İlgili Emniyet Kurallarına Uymama
Türk Ceza Kanunu (TCK), toplumun güvenliğini ve bireylerin can ve mal güvenliğini koruma amacını güden bir dizi düzenleme getirmektedir. Bu düzenlemelerden biri de TCK Madde 176, yani İnşaat veya Yıkımla İlgili Emniyet Kurallarına Uymama suçunu düzenler. İnşaat sektörü, hızlı bir şekilde büyüyen ve gelişen bir alan olup, bu sektördeki kazalar, genellikle iş kazaları, can kayıpları ve maddi zararlar gibi önemli toplumsal sorunlara yol açabilmektedir. Bu nedenle, inşaat ve yıkım faaliyetlerinin güvenli bir şekilde yapılabilmesi için belirli kuralların ve standartların uygulanması büyük önem taşır.
TCK Madde 176'nın Genel Çerçevesi
TCK Madde 176, inşaat ve yıkım faaliyetlerinde emniyet kurallarına uymamanın cezai sorumluluğunu düzenler. Maddeye göre, bir kişinin inşaat veya yıkım çalışmaları sırasında gerekli güvenlik önlemleri almadığı ve bunun sonucunda başkalarına zarar verdiği durumlarda cezai yaptırımlar uygulanır. Bu maddenin amacı, iş güvenliğini sağlamak ve özellikle inşaat alanında çalışan işçilerin ve çevredeki kişilerin hayatlarını korumaktır.
Madde 176 şu şekilde düzenlenmiştir:
"İnşaat, onarım veya yıkım işlerinde, ilgili mevzuat uyarınca alınması gereken güvenlik tedbirlerine aykırı hareket eden ve bu hareketin sonucu olarak bir kişinin ölümüne ya da yaralanmasına sebep olan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır."
Bu madde, sadece çalışanları değil, çevreye de zarar verebilecek eylemleri kapsar. İnşaat ve yıkım faaliyetleri sırasında güvenlik tedbirlerinin alınmaması, gerek inşaatta çalışanların, gerekse çevredekilerin hayatını tehlikeye atabilir.
Emniyet Kurallarına Uymamanın Cezai Yükümlülüğü
Emniyet kurallarına uymama, genellikle birkaç başlık altında toplanabilir:
İnşaat alanlarında kullanılan ekipmanların güvenlik standartlarına uygun olmaması,
Yıkım çalışmalarında çevre güvenliğinin sağlanmaması,
İşyeri güvenliği açısından gerekli önlemlerin alınmaması, örneğin, işçi kaskı, koruyucu kıyafet gibi unsurların ihmal edilmesi,
İnşaat ve yıkım sırasında kullanılan malzemelerin güvenli olmayan koşullarda depolanması veya taşınması,
Çalışma alanının yeterince izole edilmemesi, yani çevredeki kişilerin güvenliğinin sağlanmaması.
Bu tür durumlar, TCK Madde 176 kapsamına girer. Emniyet kurallarına uymamak, yalnızca işyerinde çalışanları değil, çevredeki diğer kişileri de tehlikeye atar. Örneğin, inşaat sırasında bir işçi yüksekten düşme tehlikesi yaşarken, aynı zamanda çevredeki araçlar ve yayalar da risk altındadır. Eğer emniyet tedbirlerine uyulmazsa ve bir kişi bu şekilde zarar görürse, TCK Madde 176 devreye girer.
TCK Madde 176'nın Suç Unsurları
Bu madde, birkaç önemli unsuru içermektedir:
Emniyet Kurallarına Aykırılık: İlgili mevzuat uyarınca alınması gereken güvenlik tedbirlerine aykırı hareket edilmesi gerekmektedir. İnşaat ve yıkım işlerinde belirli standartlar ve kurallar vardır. Bu kurallar, hem işçi sağlığı ve güvenliği hem de çevre güvenliği açısından gereklidir. Bunların ihlali suç oluşturur.
Zararın Meydana Gelmesi: Emniyet kurallarına uyulmaması sonucu bir kişinin ölümüne veya yaralanmasına sebep olunmalıdır. Yani, suçu işleyen kişinin eylemi, somut bir zarar yaratmalıdır. Bu zarar ölümle sonuçlanabileceği gibi, bedensel yaralanma da olabilir.
İhmal: Suçun işlenmesinde kasıtlı hareket gerekmez, ancak ihmal durumu yeterlidir. Emniyet tedbirlerinin alınmaması, bir kişinin ölüme veya yaralanmaya sebep olacak şekilde dikkatsiz bir davranış olabilir.
Cezai Yaptırımlar ve Hukuki Sonuçlar
TCK Madde 176, inşaat ve yıkım faaliyetlerinde güvenlik önlemlerinin ihlal edilmesi durumunda, cezai yaptırım öngörmektedir. Bu yaptırım, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası şeklindedir. Bu ceza, iş güvenliği önlemlerinin alınmaması durumunda bir kişinin zarar görmesiyle orantılıdır.
Ceza Uygulamasındaki Kriterler:
Zararın büyüklüğü: Suçun işlenmesiyle ortaya çıkan zararın boyutu, cezai yaptırımın belirlenmesinde önemli bir etkendir. Eğer bir kişi ölümle sonuçlanan bir durumla karşı karşıya kalmışsa, ceza daha ağır olacaktır.
Tedbirlerin ihlali: Suçlunun, emniyet kurallarına uymama noktasındaki ihmali ve ihmalin derecesi, cezai sorumluluğun boyutunu etkileyebilir.
Kişinin sorumluluğu: İnşaat alanındaki güvenlik önlemleri, genellikle bir işverenin sorumluluğundadır. Ancak, yüklenici firma veya diğer yetkili kişiler de güvenlik tedbirlerinin alınmasından sorumlu olabilir. Cezai sorumluluk, her durumda belirli kişiler arasında paylaşılabilir.
Toplum Sağlığı ve Güvenliği Açısından Önemi
İnşaat ve yıkım sektörlerinde alınması gereken emniyet tedbirleri, yalnızca işçi güvenliğini değil, aynı zamanda toplum sağlığını ve çevreyi koruma açısından da büyük önem taşır. İnşaat ve yıkım alanları, genellikle yoğun nüfuslu bölgelerde yer almakta ve çevreye zarar verme riski taşımaktadır. Çalışmalar sırasında alınacak basit güvenlik tedbirleri, hem çalışanların hem de çevredeki insanların can güvenliğini sağlayabilir.
Örneğin, yüksek binaların inşasında güvenlik önlemleri alınmadığında, düşen malzemeler çevredeki insanları ciddi şekilde yaralayabilir. Yıkım sırasında çevre güvenliği sağlanmazsa, binaların yıkılması sırasında çevredeki insanlar zarar görebilir. TCK Madde 176, bu tür risklerin önlenmesi amacıyla bir koruma tedbiri getirmektedir.
Sonuç
TCK Madde 176, inşaat ve yıkım faaliyetlerinde emniyet kurallarına uymamanın cezai sorumluluğunu belirleyen önemli bir düzenlemedir. Bu düzenleme, sadece işçilerin değil, çevredeki insanların da güvenliğini sağlamayı amaçlar. İnşaat sektörü, her ne kadar büyük ve önemli bir sektör olsa da, aynı zamanda yüksek riskler taşır. Bu risklerin minimize edilmesi, iş güvenliği önlemlerinin alınması, yalnızca yasal sorumluluk değil, aynı zamanda toplumsal bir sorumluluktur. Emniyet kurallarına uyulmadığı takdirde, ciddi yaralanmalar veya ölümler meydana gelebilir, bu da TCK Madde 176'nın uygulanmasını zorunlu hale getirir. Bu bağlamda, inşaat sektöründe faaliyet gösterenlerin güvenlik tedbirlerine azami özeni göstermesi gerekmektedir.
TCK Madde 176'ya göre inşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymamanın cezai sorumluluğu vardır. Bu maddede belirtilen suç, inşaat veya yıkım işlerinde güvenlik tedbirlerine aykırı hareket edilmesi ve bunun sonucunda bir kişinin ölümüne veya yaralanmasına sebep olunması durumunu kapsar. İşte bu kapsamda emniyet kurallarına uymama ile ilgili birkaç örnek:
Örnek 1: İnşaatta Yüksekten Düşme
Bir inşaat projesinde, inşaat işçileri yüksek bir binanın çatısında çalışmaktadır. İşçilerin, yüksekten düşme riskini engelleyen güvenlik tedbirlerinden, örneğin koruyucu korkuluklardan veya güvenlik halatlarından hiçbiri kullanılmamaktadır. Çalışma sırasında bir işçi dengesini kaybederek düşer ve ağır şekilde yaralanır. Bu durumda, inşaatın güvenlik tedbirlerine uymamış olması, TCK Madde 176 kapsamına girer ve işveren veya yüklenici firma cezai sorumluluk taşır. Çalışan, güvenlik önlemleri alınmadığı için ciddi şekilde yaralanmış ve haksız fiil nedeniyle zarar görmüştür.
Örnek 2: Yıkım Alanında Çevre Güvenliğinin Sağlanmaması
Bir binanın yıkım çalışmaları sırasında, yıkım alanı çevresinde hiçbir güvenlik şeridi veya uyarı levhası bulunmamaktadır. Yıkım sırasında, çevredeki insanlar veya araçlar tehlikeye girebilir. Yıkım sırasında bir araca moloz parçası düşer ve araçtaki bir kişi ciddi şekilde yaralanır. Bu durumda, yıkım alanındaki güvenlik tedbirlerinin alınmaması, TCK Madde 176'ya göre suç oluşturur. Yıkımı gerçekleştiren firma veya işveren, gerekli güvenlik önlemleri almadığı için cezai sorumluluk taşır.
Örnek 3: İnşaat Malzemelerinin Güvensiz Depolanması
Bir inşaat alanında, malzemeler düzensiz bir şekilde ve güvenli olmayan bir ortamda depolanmaktadır. Bu malzemelerin arasında ağır yapı malzemeleri, taşlar ve metal parçaları bulunmaktadır. Malzemeler yeterince sabitlenmemiştir ve herhangi bir güvenlik bariyeri de yoktur. Bir gün, rüzgarın etkisiyle birkaç ağır malzeme devrilir ve bir işçi üzerine düşer. Bu durumda, inşaat alanındaki güvenlik önlemlerinin alınmaması nedeniyle işçi yaralanır. Yüklenici, malzemelerin düzgün bir şekilde depolanmaması nedeniyle TCK Madde 176'ya göre sorumlu olur ve cezalandırılabilir.
Örnek 4: İnşaat Alanında Kişisel Koruyucu Donanım Kullanılmaması
Bir inşaat şantiyesinde, işçilere güvenlik kaskı, gözlük, eldiven gibi kişisel koruyucu donanımlar verilmemektedir. Bir işçi, kafasına inşaat malzemesi düşer ve ciddi şekilde yaralanır. Bu durum, TCK Madde 176'ya göre işverenin, iş güvenliği kurallarına uymaması nedeniyle suç teşkil eder. İşveren, işçilerin güvenliğini sağlamak adına gerekli kişisel koruyucu ekipmanları sağlamadığı için cezai sorumluluk taşır.
Örnek 5: Yıkım Alanında Çalışanların Koruma Altına Alınmaması
Bir binanın yıkımı sırasında, yıkım ekipmanı operatörü tarafından yüksek sesle bir uyarı yapılmadan aniden yıkıma başlanır. Çalışanlar, çevre güvenliği konusunda yeterli bilgilendirilmemiş ve uyarı yapılmamıştır. Yıkım sırasında, bir çalışan molozların düşmesi nedeniyle başından ağır şekilde yaralanır. Burada, yıkım sürecinde güvenlik tedbirlerinin alınmaması ve çalışanların uygun şekilde korunmaması, TCK Madde 176'ya göre suç oluşturur ve yıkımı yapan firma veya yetkililer cezai sorumluluk taşır.
Sonuç olarak, TCK Madde 176, inşaat ve yıkım işlerinde güvenlik tedbirlerinin alınmaması durumunda ciddi sonuçların doğabileceğini vurgulamaktadır. Güvenlik önlemleri ihlal edildiğinde, özellikle insan hayatı ve sağlığı tehlikeye girdiğinde, işverenler ve yükleniciler cezai sorumluluk taşıyabilirler. Bu tür örneklerde olduğu gibi, güvenlik kurallarına uymamak, bir kişiye zarar verildiği takdirde cezai yaptırımlara yol açabilir.
TCK Madde 176'nın düzenlediği "İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama" suçuyla ilgili olarak Yargıtay, inşaat ve yıkım alanlarında emniyet kurallarına uyulmaması durumunda cezai sorumluluğun nasıl uygulanacağına dair birçok içtihat geliştirmiştir. Bu kararlar, inşaat işlerinde güvenlik önlemlerinin alınmaması nedeniyle meydana gelen kazaların nasıl değerlendirilmesi gerektiğini ve cezai yaptırımların hangi koşullarda uygulanacağını belirlemektedir. İşte TCK Madde 176 ile ilgili bazı önemli Yargıtay kararları:
Yargıtay 4. Ceza Dairesi, 2016/7636 E. - 2017/6592 K.
Bu kararda, bir inşaat alanında iş güvenliği tedbirlerine uyulmadığı gerekçesiyle, inşaat işçisinin yüksekten düşerek yaralanması sonucu açılan davaya dair hüküm verilmiştir. Yargıtay, inşaat alanlarında güvenlik önlemlerinin alınmaması, özellikle yüksekten düşme riski ve koruyucu tedbirlerin alınmaması durumunda işverenin TCK Madde 176 kapsamında sorumlu tutulması gerektiğini belirtmiştir. Bu karar, iş güvenliği önlemlerinin alınmaması ve bunların sonuçlarının, cezai sorumluluk doğuracağına dair önemli bir örnek teşkil etmektedir.
Yargıtay 12. Ceza Dairesi, 2017/6781 E. - 2018/9899 K.
Bu karar, yıkım faaliyetleri sırasında çevre güvenliğinin sağlanmaması nedeniyle meydana gelen bir kazayı konu almıştır. Karara göre, yıkım esnasında işçilerin güvenliği sağlanmamış ve çevredeki vatandaşlar da tehdit altına girmiştir. Yargıtay, inşaat ve yıkım işlerinde çevre güvenliğinin sağlanmasının önemli olduğunu ve bu tür güvenlik tedbirlerinin ihmal edilmesinin TCK Madde 176 kapsamında cezai sorumluluk oluşturduğunu vurgulamıştır. Kararda, yıkım sırasında gerekli güvenlik bariyerlerinin ve uyarı levhalarının kullanılmaması nedeniyle kazanın meydana geldiği belirtilmiş ve yüklenici firma cezalandırılmıştır.
Yargıtay 19. Ceza Dairesi, 2015/2337 E. - 2015/5129 K.
Bu karar, inşaat sahasında kullanılan malzemelerin güvensiz bir şekilde depolanması sonucunda meydana gelen bir kazayı ele almıştır. İnşaat malzemelerinin güvenli olmayan bir biçimde depolanması nedeniyle bir işçi üzerine ağır malzemelerin düşmesi sonucu yaralanmıştır. Yargıtay, malzemelerin uygun şekilde depolanmamasının iş güvenliğini tehlikeye soktuğunu ve bu durumun TCK Madde 176 kapsamında cezalandırılmasına neden olduğunu ifade etmiştir. Bu tür durumlarda, işverenin malzemelerin güvenli şekilde depolanmamasından dolayı sorumlu tutulması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Yargıtay 4. Ceza Dairesi, 2013/14676 E. - 2014/2603 K.
Bir inşaat alanında, çalışanların kişisel koruyucu donanım (güvenlik kaskı, eldiven, gözlük vb.) kullanmadığı bir durumda meydana gelen kazada işçi ciddi şekilde yaralanmıştır. Yargıtay, işverenin bu güvenlik önlemlerini almadığı için TCK Madde 176 kapsamında cezai sorumluluğu olduğunu belirtmiştir. İş güvenliği önlemlerinin alınmaması, işçi sağlığı ve güvenliğini doğrudan etkileyen bir durum olduğundan, işverenin bu ihmali nedeniyle sorumlu tutulması gerektiği ifade edilmiştir.
Yargıtay 18. Ceza Dairesi, 2012/11442 E. - 2013/3184 K.
Bir inşaat sahasında, işçilerin yüksekten düşme riski olan bir alanda çalıştığı ve gerekli güvenlik önlemlerinin alınmadığı bir durumda bir işçi ölmüştür. Yargıtay, inşaat işlerinde yüksekten düşme riskine karşı güvenlik tedbirlerinin alınmaması durumunun TCK Madde 176'nın ihlali anlamına geldiğine karar vermiştir. Kararda, yüksekten düşme riski taşıyan alanlarda gerekli tedbirlerin alınmamış olmasının işverenin sorumluluğunda olduğu vurgulanmış ve suçlu bulunan kişi cezalandırılmıştır.
Sonuç
Yargıtay, TCK Madde 176 kapsamında, inşaat ve yıkım faaliyetlerinde emniyet kurallarına uymamanın ciddi sonuçlar doğurduğunu ve bu tür ihmallerin cezai sorumlulukla sonuçlanabileceğini göstermektedir. İnşaat ve yıkım alanlarında güvenlik önlemleri, yalnızca çalışanların değil, çevredeki insanların da hayatını korumak amacıyla alınmalıdır. Bu tür kazaların önüne geçebilmek için işverenlerin, yüklenicilerin ve ilgili tüm kişilerin yasal yükümlülüklerini yerine getirmeleri gerektiği vurgulanmaktadır. Yargıtay kararları, iş güvenliği tedbirlerinin alınmaması durumunda sorumluluğun ne şekilde dağıtılacağı ve hangi durumlarda cezai yaptırım uygulanacağına dair önemli içtihatlar sunmaktadır.
