HİZMET TESPİT DAVASI
HİZMET TESPİT DAVASI NEDİR?
Bazı işverenler çalıştırdıkları işçileri Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmemektedirler. Ancak bu durum uzun süreli sigorta bakımından problem teşkil etmektedir. Zira işçi hak kaybına uğramaktadır.
Çalışan işçilerin gerçek hizmet süresini tespit etmek amacıyla açılan davaya hizmet tespit davası denir.
Örnek verecek olursak işçinin aslında mevcut işyerinde çalıştığı süre 42 aydır. Ancak işveren işçiyi sigortasız çalıştırdığından ötürü bu sürenin 10 ay olduğunu iddia etmektedir. İşçinin yalnızca 10 aylık sigortası bulunmaktadır ancak asıl çalıştığı süre 42 aydır. İşçi burada hak kaybına uğrar. Zira alacağı 42 ay üzerinden hesaplanmalıdır.
Hizmet tespit davasında hukuksal bir çıkar söz konusudur. Verilen karar herkes için hüküm doğurur.
SİGORTALI HİZMET NEDEN ÖNEMLİDİR?
Çünkü tüm sosyal güvenlik sistemi primli sisteme dayanır.
HİZMET TESPİT DAVALARINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME HANGİSİDİR?
Hizmet tespit davalarının incelenmesinde görevli mahkeme İş Mahkemeleridir. İş mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde ise görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir.
Sosyal Güvenlik Kurumu aleyhine açılan davalarda yetkili mahkeme, Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerinin bulunduğu yer iş mahkemesidir. Dava açılırken işverenle birlikte Sosyal Güvenlik Kurumuna da husumet yöneltilmelidir. Hizmet tespit davasında davalı sayısı birden fazla olması halinde davalılardan birinin ikametgâh adresindeki mahkemede açılması gerekmektedir.
HİZMET TESPİT DAVALARINDA SÜRE NEDİR?
Hizmet tespit davalarının açılabilmesine ilişkin olarak hizmetlerin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıllık bir süre öngörülmüştür.
HİZMET DAVASINDA SİGORTALI ÖLMÜŞSE NE OLUR?
Mirasçılar davayı açabilir.
HİZMET TESPİT DAVASININ KONUSU NEDİR?
Hizmet sözleşmesine dayalı olarak belli tarihler arasında ve belli ücret karşılığında iş ilişkisinin tespitidir.
HİZMET TESPİT DAVASI AÇILMASININ ŞARTLARI NELERDİR?
Bu davanın açılabilmesi için işçi sıfatı taşıyan kişinin, talep edilen belgelerin işveren tarafından SGK'ya verilmemesi ya da sigortalının adına SGK kayıtlarında bulunmaması gerekmektedir.
SGK’ya bildirilmeyen işçi nezdinde çalıştığı işveren ile aralarında akdedilen sözleşmenin sona erdiği yılın bitiminden itibaren beş yıl içinde iş mahkemelerine başvurmalıdır.
HİZMET TESPİT DAVASI KİME KARŞI AÇILIR?
Hizmet tespit davası, işçinin nezdinde çalıştığı eski işvereni karşı açılmaktadır.
ESKİ İŞVEREN ÖLÜRSE DAVA KİME KARŞI AÇILIR?
Eski işverenin ölmesi durumunda dava eski işverenin mirasçılarına karşı açılır.
ESKİ İŞVEREN İŞYERİNİ DEVRETMİŞ İSE NE OLUR?
Eski işveren işyerini devretmiş ise eski işverenin prim borçlarından müteselsil sorumlu olması gerekçesiyle yeni işverene karşı da işbu dava açılabilmektedir.
Dava işveren aleyhine açıldıktan sonra SGK'ya bildirim yapılır. SGK davada feri müdahil olarak yer alır.
DAVALI İŞVEREN KANUN YOLUNA BAŞVURMASA BİLE SGK FERİ MÜDAHİL OLARAK KANUN YOLUNA BAŞVURABİLİR.
HİZMET TESPİT DAVASI AÇMAK İÇİN ÖNCE KURUMA BAŞVURMAK ZORUNLU MUDUR?
SGK’ya açılacak davalarda kuruma başvuru zorunluluğu getirilmesine rağmen, hizmet tespit davaları bu zorunluluktan muaf tutulmuştur. Böylece kuruma başvuru yapılmadan, doğrudan iş mahkemelerine dava açılabilmesinin önü açılarak işçi lehine bir düzenleme yapılmıştır.
HİZMET TESPİT DAVASINDA İSPAT
Tanık dahil her türlü delil kullanılabilir. ANCAK YEMİN DELİL OLARAK KULLANILAMAZ.
Çalışma olgusu her türlü dedlille ispatlanabilir.
HİZMET TESPİT DAVASINDA DELİLLER ARASI HİYERARŞİ NE DEMEKTİR?
Yargıtay içtihatlarında tarafların ileri sürdüğü deliller arasında bir hiyerarşi belirleyerek, eşdeğerdeki delille kanıtlama ilkesini benimsemiştir. Bu ilke uyarınca resmi belge veya yazılı bir belge ile ispat edilen bir durum tanık delili ile bertaraf edilemeyecektir.
Yazılı belgenin aksi ancak eşdeğer nitelikteki delille ispatlanabilir.
HİZMET TESPİT DAVASINDAN FERAGAT
Hizmet tespit davalarında geçerli olan re’sen araştırma ilkesi gereği, işverenin davayı kabul etmesi veya sigortalının feragati talepleri, hakim tarafından kabul edilmeyip, davayı sürdürmek zorunda kalacaktır. Ancak HMK’nın 150. maddesi gereği usulüne uygun davet edilip, duruşmaya gelmeyen veya duruşmaya gelip de dosyayı takip etmeyeceğini bildiren tarafların, bu talepleri gereği dosyanın işlemden kaldırılması mümkündür.
HİZMET TESPİT DAVASININ SONUCU
İşveren bildirmediği döneme ilişkin primleri, gecikme zammı ve gecikme cezası ile işverenden tahsil etmektedir.
HİZMET TESPİT DAVASI hakkında faydalı bilgiler, Avukat Gizem Gül Uzun tarafından verilmiştir.
hizmet tespiti isteminde hakim, tarafların gösterdiği tanıklarla yetinerek mi karar vermelidir?