CEZA HUKUKUNDA SİLAH KAVRAMI
Silah kavramının tam olarak ne olduğu Ceza Hukukuaçısından oldukça önem arz etmektedir.
Kişilerin aklına silah denildiği zaman sadecetabanca, tüfek vb şeyler gelebilir. Ancak Ceza Hukukunda silah kavramı dahageniş yorumlanmaktadır. Burada alınması gereken iki ölçüt bulunmaktadır.
Kullandığım eşya saldırı veya savunmada kullanılmayaelverişli mi?
Kullandığım eşya öldürmeye elverişli mi?
Bu iki soruyu sorduğumuz zaman EVET cevabınıalıyorsak bahse konu eşyanın silah kavramına uygun olduğu kanısına varabiliriz.
Türk Ceza Kanunu silahın suçta kullanılmasını cezadaartırım nedeni olarak kabul etmektedir.
Uygulamada birçok suçta silah kullanılmasının cezada ağırlaştırıcı neden olduğunu görmekteyiz.
Aynı zamanda ruhsatsız silah bulundurmak ve taşımakda suç sayılmaktadır.
TürkCeza Yasasında neler silah kavramına girmektedir?
*Ateşli silahlar(Tabanca, tüfek vs)
*Patlayıcı maddeler
*Kesici delici alet
Yargıtay der ki; silah sayılabilmesi için kullanılanalet veya eşyanın saldırı ve savunmada elverişli olması gerekir.
Hakimin bu noktada takdir yetkisi bulunmaktadır.Hakim mesleğinin gerektirdiği hukuksal bilgiyle somut olaya göre değerlendirmeyapabilir.
Hakim tereddüt ettiği noktada bilirkişiye degidebilir.
Bilirkişinin görüşü hakim için tek başına bağlayıcıdeğildir. Bilirkişinin görüşü hakime karar verme noktasında yardımcı olur.
Sopasilah sayılır mı?
Evet. Ne soruyorduk?
Saldırıda ve savunmada kullanmaya elverişli mi?
Öldürmeye elverişli mi?
Sopa savunma ve saldırıda elverişlidir. Sopa, birinsanı öldürmeye de elverişlidir. Dolayısıyla silah kabul edilebilir.
Yargıtaya göre sıcak su dahi silah kabuledilmektedir.
Ancak dikkat edilmesi gereken nokta şudur; bir şeyinsilah olarak kabul edilebilmesi için ALET olması gerekir. Alet olmayan şeylersilah olamaz.
Suçtasilah kullanıldığından nasıl söz edilebilir?
Failin yanında silah bulundurması yeterli değildir.Karşı tarafın direncinin etkisiz kılınması gerekir.
Mesela silahın gösterilmesi dahi silahınkullanılması anlamına gelmektedir. Çünkü karşı tarafın direncinin etkisizkılınması sağlanmış olabilir.
Yani failin silahı eline alması ve mutlaka karşıtarafa cismani zarar vermiş olması gerekmez. Karşı tarafın direncinin etkisiherhangi bir şekilde azaltmış olması yeterli sayılır.
Suçta silahın kullanılmış sayılması ile suçunsilahla işlenmesi farklı şeylerdir. Bu ayrıma dikkat edelim.
Suçta silahın kullanılmış sayılmasının kıstası karşıtarafın direncinin etkisiz kılınmasıdır.
A kişisi, B kişisini tehdit etmeye gitti diyelim.Sözleriyle tehdit ederken aynı zamanda belindeki silahı da karşı tarafagöstermiş ise tehdit suçunda silah kullanılmış varsayılır.
Bir nesnenin silah niteliği taşıyıp taşımadığı hersomut olaya göre ayrı değerlendirilmelidir. Örnek verecek olursak; kuru sıkıcıtabanca ile tehdit suçu işlenebilir. Karşı taraf kuru sıkı tabanca olduğunuanlamayabilir. Bu durumda tehdit suçunda silah kullanılmış varsayılır. Ancakkasten öldürme suçunda kuru sıkı tabancı silah niteliği taşımaz. Kuru sıkıtabanca ile kimse kimseyi öldüremez. Öldürmeye elverişli nitelikte değildir.
Silahlar ‘’Bulundurma’’ ve ‘’Taşıma’’ ruhsatı ileverilmektedir.
Bulundurma ruhsatı, silahın konutta veya işyerindebulunabilmesidir.
Taşıma ruhsatı ile silahı belirli yerler dışındataşıma izni verir.
Özelgüvenlik görevlileri, görev silahlarını görev alanları dışında taşır veyabulundururlar ise ne olur?
Özel güvenlik görevlilerinin görev silahlarını görevalanları dışında taşımaları ve bulundurmaları her ne kadar suç teşkil etmese deKABAHAT niteliğindedir. İdari para cezasını gerektirir.
Tebligatgelmesine rağmen silah ruhsatı süresi bitiminde yeniletilmemişse ne olur?
Süresi bitmesine ve tebligat gelmesine rağmenyenilenme kişi tarafından sağlanmamış ise bu durumda ruhsat taşıma ruhsatındanbulundurma ruhsatına dönüşür. Kişi silahını taşıyamaz yalnızca konutunda veyaişyerinde bulundurabilir. 21 yaşını doldurmuş olması yeterlidir.
Sonuç olarak; mağdurun beden bütünlüğü üzerindetehlike yaratmaya elverişli alet niteliği taşıyan taşınabilir her şey silahkabul edilebilir.
Saksı, bira şişesi, İngiliz anahtarı, süpürge borusuvb. şeyler dahi silah kabul edilir.
AVUKAT GİZEM GÜL UZUN
CEZA HUKUKUNDA SİLAH KAVRAMI, Avukat Gizem Gül Uzun tarafından hazırlanmıştır.