AYIRT ETME GÜCÜNDEN YOKSUN KİŞİLER MANEVİ TAZMİNAT İSTEYEBİLİR Mİ
Soru: Ayırt etme gücünden yoksun kişiler manevi tazminat isteyebilir mi?
Cevap: ✅ Evet, ayırt etme gücünden yoksun kişiler de manevi tazminat talep edebilir.
⚖️ Hukuki Dayanak ve Gerekçe
Ayırt Etme Gücü Nedir?
Türk Medeni Kanunu’na göre ayırt etme gücü, bir kişinin davranışlarının sonuçlarını anlayıp değerlendirebilme yeteneğidir (TMK m.13).
➡ Bu güçten yoksun olanlar:
Ağır zihinsel engelli bireyler,
Derin koma veya kalıcı bilinç kaybı yaşayanlar,
Bazı ağır psikiyatrik hastalıklara sahip olanlardır.
Manevi Tazminat Talebinin Hukuki Temeli
Türk Borçlar Kanunu (TBK) m.58’e göre:
“Kişilik hakkı hukuka aykırı olarak zedelenen kimse, manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesini isteyebilir.”
Bu madde, kişilik hakkı zedelenen herkesin, ayırt etme gücüne sahip olup olmadığına bakılmaksızın korunması gerektiğini ortaya koyar.
Ayırt Etme Gücü Olmasa Bile Kişilik Vardır
Hukukumuzda her insanın sırf insan olması nedeniyle kişilik hakkı vardır.
Ayırt etme gücünden yoksun olmak, kişilikten doğan hakları ortadan kaldırmaz.
Dolayısıyla:
Ağır zihinsel engelli bir bireyin kötü muameleye uğraması,
Alzheimer hastasına yönelik aşağılayıcı davranış,
Çocuk ya da koma halindeki kişiye yapılan onur kırıcı eylemler
durumunda manevi tazminat talep edilebilir.
Yargıtay Uygulaması
Yargıtay, yerleşik içtihadında şöyle der:
“Kişilik hakkının ihlali söz konusu olduğunda, ayırt etme gücünün olup olmaması önemli değildir. Bu hak doğuştan kazanılır ve korunur.”
(Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, E.2009/10065, K.2010/1221)
⚖️ Kim Davayı Açabilir?
Ayırt etme gücünden yoksun kişinin:
Vasisinin veya
Yasal temsilcisinin
onun adına dava açması gerekir (TMK m.432 vd.).
Sonuç
Durum Manevi Tazminat Talep Hakkı
Ayırt etme gücüne sahip kişi ✅ Evet
Ayırt etme gücünden yoksun kişi (örneğin zihinsel engelli, koma hali) ✅ Evet (vasi/temsilci aracılığıyla)
Tüzel kişi ✅ Evet (sınırlı olarak)
Özetle:
✅ Ayırt etme gücünden yoksun kişiler de kişilik haklarına saldırı halinde manevi tazminat isteyebilir.
Bu talep, bizzat değil, yasal temsilcisi (veli, vasi) aracılığıyla ileri sürülür.
